Organizowanie różnego rodzaju akcji, podczas których można otrzymać nagrodę, to bardzo popularna forma promocji przedsiębiorstwa lub marki. Obecnie wiele z nich organizowanych jest za pomocą mediów społecznościowych. Przeprowadzanie konkursu nie wydaje się akcją spędzającą sen z powiek przedsiębiorcom: wystarczy opracować zadanie konkursowe oraz wymyślić nagrody dla zwycięzców, a następnie spisać je w formie krótkiego regulaminu i gotowe! ale czy na pewno? Czy wiesz jakie przepisy prawne regulują przeprowadzanie konkursów? Czy wiesz, że drobne zmiany w sposobie wyłonienia zwycięzców mogą sprawić, że będziesz zobligowany do dopełnienia wielu formalności nałożonych przez ustawę o grach hazardowych?

Zaniepokojony? Bez obaw. Zacznijmy od początku.

Konkurs

Zgodnie z definicją słownika języka polskiego PWN „konkurs to impreza, przedsięwzięcie dające możność wyboru najlepszych wykonawców, autorów danych prac itp.”

Niestety mimo, że konkursy są regulowane przez prawo, to nie doczekały się one żadnej definicji legalnej zarówno na gruncie prawa podatkowego, jak i w ujęciu cywilistycznym. Szukając podstaw prawnych dla regulacji konkursu, możemy przyjąć, że konkurs jest to “przyrzeczenie publiczne” nagrody za wykonanie oznaczonej czynności.

Regulacje dotyczące przyrzeczenia publicznego znajdują się w art. 919 – 921 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.). Pomimo, iż przepisy te regulują przeprowadzania konkursu w sposób fragmentaryczny (tylko w zakresie obietnicy wydania nagrody) warto zapoznać się z obowiązkami jakie zostały nałożone na przyrzekających nagrodę. Najczęściej będzie to organizator konkursu, ale możliwa jest sytuacja, w której przyrzekający nagrodę zaprosi do współpracy inny podmiot w celu zajęcia się organizacją konkursu. W tym drugim przypadku za wydanie nagród może być odpowiedzialny inny podmiot niż organizator konkursu.

Zasady w prawie cywilnym

Z Kodeksu cywilnego wynika kilka poniższych zasad konkursowych, w tym zasad przyznawania przyrzeczonej nagrody:

    • Brak oznaczenia terminu, do którego należy wykonać zadanie konkursowe lub brak zastrzeżenia, że konkurs może zostać odwołany daje możliwość odwołania konkursu w każdym czasie. W takim przypadku odwołanie powinno nastąpić za pośrednictwem takich samych środków komunikacji jak ogłoszenie o przeprowadzeniu konkursu, czyli np. ogłoszenie na profilu przyrzekającego na portalu Facebook o odwołaniu konkursu. Należy pamiętać, że takie odwołanie nie jest skuteczne względem osoby, która już wykonała zadanie konkursowe i przesłała je do organizatora. To odwołanie będzie dotyczyć jedynie osób, które nie wzięły jeszcze udziału w konkursie. Natomiast obowiązkowe jest zastrzeżenie terminu w ciągu, którego uczestnik konkursu może ubiegać się o nagrodę, w przypadku braku oznaczenia takiego terminu publiczne przyrzeczenie nagrody za najlepsze dzieło lub za najlepszą czynność jest bezskuteczne.
    • Jeżeli zadanie konkursowe wykonało kilka osób niezależnie od siebie, każdej z nich należy się nagroda w pełnej wysokości, chyba że została przyrzeczona tylko jedna nagroda i to wynika z regulaminu.
    • Jeżeli była przyrzeczona tylko jedna nagroda, otrzyma ją osoba, która pierwsza się zgłosi, a w razie jednoczesnego zgłoszenia się kilku osób – ta, która pierwsza wykonała zadanie konkursowe.
    • Jeżeli zadanie konkursowe wykonało kilka osób wspólnie, w razie sporu sąd odpowiednio podzieli nagrodę.
    • Ocena, czy i które zadanie konkursowe zasługuje na nagrodę, należy do przyrzekającego, chyba, że w przyrzeczeniu nagrody inaczej zastrzeżono.
    • Przyrzekający nagrodę nabywa własność nagrodzonego zadania konkursowego tylko wtedy, gdy to zastrzegł w przyrzeczeniu. W takim przypadku nabycie własności następuje z chwilą wypłacenia czy wydania nagrody. Przepis ten stosuje się również do nabycia praw autorskich albo “praw wynalazczych” jak wskazuje się w kodeksie – czy raczej praw własności przemysłowej – jak powiedzielibyśmy aktualizując zapisy kodeksowe.

Do organizatora konkursu należy ocena, kto zasługuje na nagrodę. Jest to ocena subiektywna przyjęta na podstawie ustalonego przez organizatora kryterium (np. najciekawsza, najbardziej kreatywna odpowiedz itp.) czy najszybciej wykonana (takie kryterium może generować problem w przypadku, gdy kilka osób wykonana zadanie w tym samym czasie, a liczba nagród jest mniejsza niż liczba osób, które wykonały zadanie, więc trzeba móc wykazać technicznie kto najszybciej wykonał zadanie).

Aby zorganizować konkurs, nie trzeba uzyskiwać żadnego zezwolenia, ani dopełniać szczególnych formalności.

Loteria

Zupełnie inaczej ukształtowana jest loteria…

Loteria to, za „Słownikiem języka polskiego”,gra, w której uczestnicy nabywają losy, a o wygranej decyduje losowanie”. Loteria jest grą, w której wynik zależy od przypadku, od losowości i to sprawia, że jest grą hazardową uregulowaną w ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 847 z późn. zm.).

Istnieją różne rodzaje loterii, ale w przypadku konkursów należy je porównywać z loterią fantową lub loterią promocyjną.

Loteria fantowa i loteria promocyjna

Loterie fantowe, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 9 ustawy o grach hazardowych, są to loterie, w których uczestniczy się przez nabycie losu lub innego dowodu udziału w grze, a podmiot urządzający loterię oferuje wyłącznie wygrane rzeczowe.

Natomiast loterie promocyjne, zgodnie z art. 2 ust. 1, są to loterie, w których uczestniczy się przez nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze i tym samym nieodpłatnie uczestniczy się w loterii, a podmiot urządzający loterię oferuje wygrane pieniężne lub rzeczowe.

Nie ma żadnych ograniczeń co do tego kto może organizować loterie fantowe czy promocyjne. Loterie te mogą być organizowane przez osoby fizyczne, osoby prawne jak i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.

Istnieją natomiast dwa sposoby urządzenia loterii fantowej:

  1. zgłoszenie loterii;
  2. zezwolenie na urządzenie loterii.

Loteria promocyjna może być urządzona jedynie poprzez uzyskanie zezwolenia na jej urządzenie.

Loteria fantowa

Kryterium, czy organizator jest zobowiązany do uzyskania zezwolenia czy dokonania zgłoszenia loterii fantowej, jest kryterium wartości puli wygranych w loterii fantowej. Aby organizator mógł dokonać zgłoszenia (czyli nie ubiegać się o zezwolenie), wartość nagród w loterii nie może być wyższa niż kwota bazowa dla danego roku kalendarzowego jest równa kwocie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego w obwieszczeniu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Głównego Urzędu Statystycznego. Obecnie kwota ta wynosi 5140,74 zł.

Zgłoszenia loterii fantowej dokonuje się naczelnikowi urzędu celno-skarbowego, na którego obszarze właściwości miejscowej będzie urządzana loteria fantowa. Zgłoszenia loterii fantowej dokonuje się nie później niż 30 dni przed dniem rozpoczęcia tej gry i zgodnie z art. 38 tej ustawy powinno zawierać szereg informacji oraz załączników:

    1. określenie rodzaju gry;
    2. nazwę i status prawny podmiotu występującego z wnioskiem, w przypadku spółek handlowych również numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego prowadzącego działalność za pośrednictwem oddziału, numer w Krajowym Rejestrze Sądowym tego oddziału;
    3. określenie obszaru, na którym planowane jest urządzenie gry;
    4. określenie czasu, w którym planuje się urządzenie gry;
    5. dokładne wyznaczenie celu, na który przeznacza się dochód z urządzanej gry;
    6. określenie planowanej wielkości sprzedaży losów lub kartonów;
    7. dane osobowe (imiona, nazwiska, obywatelstwo, miejsce zamieszkania, rodzaj oraz serię i numer dokumentu tożsamości) osób zarządzających podmiotem oraz reprezentujących podmiot zgłaszający;
    8. zobowiązanie wypłacalności nagród;
    9. regulamin gry;
    10. oświadczenie o legalności źródeł pochodzenia kapitału zakładowego, środków finansowych lub innego majątku przeznaczonego na urządzenie loterii fantowej;
    11. oświadczenie o niezaleganiu z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa, należności celnych oraz składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne;
    12. wzór losu, innego dowodu udziału w grze lub kartonu;
    13. oświadczenie osób fizycznych zarządzających podmiotem oraz reprezentujących podmiot zgłaszający, że nie były skazane za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe
    14. oświadczenie osoby nadzorującej oraz osoby bezpośrednio prowadzącej tę grę o znajomości przepisów ustawy w zakresie loterii fantowych.

Zezwolenia na urządzanie loterii fantowej (w przypadku przekroczenia kwoty bazowej) lub loterii promocyjnej udziela dyrektor izby administracji skarbowej, na którego obszarze właściwości miejscowej będzie urządzana loteria.

Natomiast wniosek o zezwolenie na urządzenie loterii fantowej powinien zawierać:

    1. określenie rodzaju gry;
    2. nazwę i status prawny podmiotu występującego z wnioskiem, w przypadku spółek handlowych również numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego prowadzącego działalność za pośrednictwem oddziału, numer w Krajowym Rejestrze Sądowym tego oddziału;
    3. dane osobowe (imiona, nazwiska, obywatelstwo, miejsce zamieszkania, rodzaj oraz serię i numer dokumentu tożsamości, informacje dotyczące posiadanego wykształcenia oraz doświadczenia zawodowego) osób zarządzających podmiotem oraz reprezentujących podmiot występujący z wnioskiem;
    4. określenie obszaru, na którym planowane jest urządzenie gry;
    5. określenie czasu, w którym planuje się urządzenie gry;
    6. dokładne wyznaczenie celu, na który przeznacza się dochód z urządzanej gry;
    7. określenie planowanej wielkości sprzedaży losów lub kartonów;
    8. gwarancje wypłacalności nagród;
    9. projekt regulaminu gry;
    10. dokumenty potwierdzające legalność źródeł pochodzenia kapitału zakładowego, środków finansowych lub innego majątku przeznaczonego na urządzenie loterii fantowej, a w szczególności:
      • zaświadczenie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o pokryciu kapitału zakładowego z ujawnionych źródeł przychodów – w przypadku akcjonariusza (wspólnika) będącego osobą fizyczną, reprezentującego co najmniej 10% kapitału zakładowego spółki, jeżeli podmiotem występującym z wnioskiem jest spółka handlowa,
      • sprawozdanie finansowe sporządzone w sposób określony w odrębnych przepisach – w przypadku akcjonariusza (wspólnika) będącego osobą prawną, jeżeli podmiotem występującym z wnioskiem jest spółka handlowa,
      • zaświadczenie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o pokryciu środków finansowych lub innego majątku przeznaczonego na urządzenie loterii fantowej z ujawnionych źródeł przychodów – w przypadkach innych niż wskazane w lit. a i b;

11. aktualne zaświadczenia o niezaleganiu z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa, należności celnych oraz składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne;

12. ekspertyzę losów, innych dowodów udziału w grze lub kartonów, potwierdzającą zabezpieczenie przed sfałszowaniem oraz przedwczesnym odczytaniem wyniku gry, w szczególności przed prześwietleniem, otwarciem lub zdrapaniem farby ochronnej i zamknięciem lub ponownym naniesieniem farby ochronnej bez naruszenia struktury papieru;

13. aktualne zaświadczenia, że osoby fizyczne zarządzające podmiotem oraz reprezentujące podmiot występujący z wnioskiem nie były skazane za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.

Loteria promocyjna

Jeśli organizujemy loterię promocyjną, to wniosek o zezwolenie na urządzenie loterii promocyjnej powinien zawierać:

    1. nazwę i status prawny podmiotu występującego z wnioskiem, w przypadku spółek handlowych również numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego prowadzącego działalność za pośrednictwem oddziału, numer w Krajowym Rejestrze Sądowym tego oddziału;
    2. dane osobowe (imiona, nazwiska, obywatelstwo, miejsce zamieszkania, rodzaj oraz serię i numer dokumentu tożsamości) osób zarządzających podmiotem oraz reprezentujących podmiot występujący z wnioskiem;
    3. określenie obszaru, na którym planuje się urządzenie loterii;
    4. określenie czasu, w którym planuje się urządzenie loterii;
    5. bankowe gwarancje wypłat nagród;
    6. projekt regulaminu loterii;
    7. dokumenty potwierdzające legalność źródeł pochodzenia środków finansowych przeznaczonych na organizację loterii;
    8. aktualne zaświadczenia o niezaleganiu z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa, należności celnych oraz składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.

Kwestie podatkowe konkursu i loterii

Organizując przeprowadzenie konkursu lub loterii należy pamiętać o przepisach podatkowych. Zgodnie z art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 z późn. zm.) (czyli PIT) od dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego – w wysokości 10% wygranej lub nagrody.

W przypadku konkursów możliwe jest zastosowanie zwolnienia przedmiotowego zgodnie z art. 21 ust. 1 PIT, czyli wolne od podatku dochodowego są:

  • zgodnie z pkt 68 – wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług – jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 2000 zł;
  • zgodnie z pkt 68a – wartość nieodpłatnych świadczeń, w tym nagród, otrzymanych od świadczeniodawcy w związku z jego promocją lub reklamą – jeżeli jednorazowa wartość tych świadczeń nie przekracza kwoty 200 zł.

W przypadku loterii fantowej jak i promocyjnej również możliwe jest zastosowanie zwolnienia przedmiotowego, ale zgodnie z art. 21 ust. 6a PIT, wygrane w loteriach fantowych są wolne od podatku dochodowego, jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych nie przekracza 2280 zł.

W obu przypadkach podane kwoty dotyczą wartości pojedynczej nagrody.

Jeżeli wartość nagrody w organizowanym przez Ciebie konkursie lub loterii będzie przekraczać kwoty do których możliwe jest zastosowanie jednego ze zwolnień przedmiotowych należy pamiętać, aby doliczyć do nagrody 11,11% jej wartości, będzie to kwota niezbędna na pokrycie podatku dochodowego, który to organizator zobowiązany jest wpłacić do urzędu skarbowego.

Zostały odpisane podstawowe regulacje dotyczę konkursów jak i loterii fantowych i promocyjnych, ale nadal nie padła odpowiedź, jak je odróżnić. 

Kiedy mamy do czynienia z konkursem, a kiedy z loterią?

Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego nie pozostawia żadnych wątpliwości, że w sytuacji, gdy wynik jakiegokolwiek etapu gry jest przypadkowy, a więc niezależny od woli (wiedzy, zręczności) uczestnika gry, to należy przyjąć, że etap ten ma wpływ na ostateczny wynik gry, co przesądza o jej losowym charakterze . A contrario zatem wykluczenie z przedsięwzięcia przypadkowości wyklucza uznanie go za grę losową.

Wobec tego, jeżeli nie chcesz urządzać tak sformalizowanej gry jaką jest loteria, dopilnuj, aby wyłonienie zwycięzcy na każdym etapie nie było wynikiem losu ale aby był to efekt ustaleń komisji konkursowej.

Photo by Robert Coelho on Unsplash

Jeśli zaś potrzebujesz gotowego wzoru regulaminu konkursu on line – zajrzyj na https://lgl-iplaw.pl/sklep.

Udostępnij