Czy wiesz co łączy napój Coca-Cola, kawałki kurczaka z KFC oraz preparat WD-40?

Tajemnica :-)! Tajemnica przedsiębiorstwa!

Tajemnica przedsiębiorstwa to informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności.

Cechy tajemnicy przedsiębiorstwa

Upraszczając, tajemnica przedsiębiorstwa powinna łączyć 3 cechy:

  1. powinna być poufna, tj. niedostępna łatwo nawet dla osób z danej branży,
  2. posiada wartość gospodarczą i
  3. powinna być poddana odpowiednim działaniom w celu zachowania stanu poufności.

Zakresem tajemnicy nie mogą być objęte informacje powszechnie znane lub takie, o których treści każdy nimi zainteresowany może się legalnie dowiedzieć. Z tego względu ochrona powinna obejmować różne instrumenty ochrony:

  • natury faktycznej (kontrola dostępu, szyfrowanie)
  • natury prawnej (np. zawarcie umowy o zachowanie poufności (NDA od ang. non-disclosure agreement, klauzule w korespondencji o zawartości stanowiącej informacje poufne).

Każde naruszenie cudzej, poufnej informacji, która wpływa na wartość przedsiębiorstwa w obrocie gospodarczym lub której naruszenie powoduje wymierną szkodę dla danego przedsiębiorcy, może stanowi czyn nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji[1] czynem nieuczciwej konkurencji jest ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.

Tajemnica przedsiębiorstwa a uznk

Aby zaś pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji, muszą wystąpić następujące przypadki:

  1. pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa następuje bez zgody uprawnionego do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi i
  2. pozyskanie tych informacji wynika z nieuprawnionego dostępu, przywłaszczenia, kopiowania dokumentów, przedmiotów, materiałów, substancji, plików elektronicznych obejmujących te informacje lub umożliwiających wnioskowanie o ich treści, a także
  3. w chwili ich pozyskania osoba wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła wiedzieć, że informacje te zostały pozyskane bezpośrednio lub pośrednio od tego, kto wykorzystał lub ujawnił je w okolicznościach w okolicznościach wskazanych poniżej.

Natomiast wykorzystanie lub ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa stanowi czyn nieuczciwej konkurencji gdy:

  1. następuje bez zgody uprawnionego do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi i
  2. narusza obowiązek ograniczenia ich wykorzystywania lub ujawniania wynikający z ustawy, czynności prawnej lub z innego aktu albo gdy zostało dokonane przez osobę, która pozyskała te informacje, dokonując czynu nieuczciwej konkurencji, czyli np. gdy w wiadomości e-mail została przekazana informacja poufna, a wiadomość ta zawierała klauzulę, że korespondencja ta zawiera informacje poufne, a także
  3. w chwili ujawnienia lub wykorzystania osoba wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła wiedzieć, że informacje zostały pozyskane bezpośrednio lub pośrednio od tego, kto wykorzystał lub ujawnił je w sposób wskazany powyżej.

Wykorzystywanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa polegające na:

  1. produkowaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu, a także
  2. przywozie, wywozie i przechowywaniu w tych celach towarów

stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, jeżeli osoba dokonująca wskazanej czynności wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła wiedzieć o tym, że właściwości towarów, w tym estetyczne lub funkcjonalne, proces ich wytwarzania lub zbywania zostały w znacznym stopniu ukształtowane w następstwie ujawnienia, wykorzystania lub pozyskania cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, dokonanego w związku z wykorzystanie lub ujawnieniem informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.

Jakie zatem działania nie stanowią czynu nieuczciwej konkurencji?

Pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji, jeżeli nastąpiło w wyniku:

  1. niezależnego odkrycia lub wytworzenia albo
  2. obserwacji, badania, rozłożenia na części, testowania przedmiotu dostępnego publicznie lub posiadanego zgodnie z prawem przez osobę, która pozyskała informacje i której uprawnienie do pozyskania informacji nie było ograniczone w chwili ich pozyskania.

Ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji, gdy:

  1. nastąpiło w celu ochrony uzasadnionego interesu chronionego prawem;
  2. w ramach korzystania ze swobody wypowiedzi;
  3. w celu ujawnienia nieprawidłowości, uchybienia, działania z naruszeniem prawa dla ochrony interesu publicznego;
  4. gdy ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa wobec przedstawicieli pracowników w związku z pełnieniem przez nich funkcji na podstawie przepisów prawa było niezbędne dla prawidłowego wykonywania tych funkcji.

 

A jeśli brak jest klauzuli o zachowaniu poufności?

Omawiając temat tajemnicy przedsiębiorstwa warto wspomnieć, że poza wspomnianą wyżej regulacją wynikającą z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji tajemnica przedsiębiorstwa na etapie negocjacji przedkontraktowych chroniona jest również na podstawie art. 721 Kodeku cywilnego. Jeżeli w toku negocjacji strona udostępniła informacje z zastrzeżeniem poufności, druga strona (kontrahent) jest obowiązana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów, chyba że strony uzgodniły inaczej. W przypadku niewykonania tego obowiązków uprawniony, czyli ten którego tajemnica przedsiębiorstwa została naruszona, może żądać od drugiej strony naprawienia szkody albo wydania uzyskanych przez korzyści.

Co więcej, w przypadku pracowników zatrudnianych w oparciu o umowę o pracę, zgodnie z art. 100 § 2 ust. 5 Kodeksu pracy, są oni zobowiązani przestrzegać tajemnicy przedsiębiorstwa pracodawcy. Brak zawarcia w umowie o pracę klauzuli dotyczącej zachowania w poufności informacji o przedsiębiorstwie pracodawcy nie oznacza, że pracownik jest zwolniony z tego obowiązku. Zobowiązanie do zachowania w poufności tajemnicy przedsiębiorstwa pracodawcy nie jest już ograniczone do 3 lat od ustania stosunku pracy.

 

Chcąc jak najlepiej zabezpieczyć się przed nieuprawnionym ujawnieniem, wykorzystaniem lub pozyskaniem Twojej tajemnicy przedsiębiorstwa warto pamiętać o zawieraniu z kontrahentami umów o zachowaniu poufności (NDA).

Jeżeli chcesz zawrzeć umowę, dzięki której Twoje informacje poufne będą chronione skorzystaj z naszego wzoru https://lgl-iplaw.pl/product/wzor-umowy-o-zachowaniu-poufnosci-jednej-ze-stron-nda/, natomiast jeżeli zarówno Ty jak i Twój kontrahent będzie przekazywać sobie wzajemnie informacje poufne przydatny może okazać się wzór zobowiązania dwustronnego do zachowania poufności, który znajdziesz pod linkiem https://lgl-iplaw.pl/product/wzor-umowy-o-zachowaniu-poufnosci-obu-stron-nda/.

Gdy tajemnica jest wykorzystywana bądź ujawniana możesz sprawę skierować do sądu lub wezwać naruszyciela do zaprzestania korzystając z naszego wzoru https://lgl-iplaw.pl/product/wzor-wezwania-do-zaprzestania-wykorzystywania-lub-ujawniania-tajemnicy-przedsiebiorstwa/. O przedsądowych i sądowych aspektach ochrony tajemnicy, w kolejnym wpisie …

Photo by saeed karimi on Unsplash 
[1] Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1010 z późn. zm.).
Udostępnij