Czy wiesz co łączy napój Coca-Cola, kawałki kurczaka z KFC oraz preparat WD-40?
Tajemnica :-)! Tajemnica przedsiębiorstwa!
Tajemnica przedsiębiorstwa to informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności.
Spis treści
Cechy tajemnicy przedsiębiorstwa
Upraszczając, tajemnica przedsiębiorstwa powinna łączyć 3 cechy:
- powinna być poufna, tj. niedostępna łatwo nawet dla osób z danej branży,
- posiada wartość gospodarczą i
- powinna być poddana odpowiednim działaniom w celu zachowania stanu poufności.
Zakresem tajemnicy nie mogą być objęte informacje powszechnie znane lub takie, o których treści każdy nimi zainteresowany może się legalnie dowiedzieć. Z tego względu ochrona powinna obejmować różne instrumenty ochrony:
- natury faktycznej (kontrola dostępu, szyfrowanie)
- natury prawnej (np. zawarcie umowy o zachowanie poufności (NDA od ang. non-disclosure agreement, klauzule w korespondencji o zawartości stanowiącej informacje poufne).
Każde naruszenie cudzej, poufnej informacji, która wpływa na wartość przedsiębiorstwa w obrocie gospodarczym lub której naruszenie powoduje wymierną szkodę dla danego przedsiębiorcy, może stanowi czyn nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji[1] czynem nieuczciwej konkurencji jest ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.
Tajemnica przedsiębiorstwa a uznk
Aby zaś pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji, muszą wystąpić następujące przypadki:
- pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa następuje bez zgody uprawnionego do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi i
- pozyskanie tych informacji wynika z nieuprawnionego dostępu, przywłaszczenia, kopiowania dokumentów, przedmiotów, materiałów, substancji, plików elektronicznych obejmujących te informacje lub umożliwiających wnioskowanie o ich treści, a także
- w chwili ich pozyskania osoba wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła wiedzieć, że informacje te zostały pozyskane bezpośrednio lub pośrednio od tego, kto wykorzystał lub ujawnił je w okolicznościach w okolicznościach wskazanych poniżej.
Natomiast wykorzystanie lub ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa stanowi czyn nieuczciwej konkurencji gdy:
- następuje bez zgody uprawnionego do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi i
- narusza obowiązek ograniczenia ich wykorzystywania lub ujawniania wynikający z ustawy, czynności prawnej lub z innego aktu albo gdy zostało dokonane przez osobę, która pozyskała te informacje, dokonując czynu nieuczciwej konkurencji, czyli np. gdy w wiadomości e-mail została przekazana informacja poufna, a wiadomość ta zawierała klauzulę, że korespondencja ta zawiera informacje poufne, a także
- w chwili ujawnienia lub wykorzystania osoba wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła wiedzieć, że informacje zostały pozyskane bezpośrednio lub pośrednio od tego, kto wykorzystał lub ujawnił je w sposób wskazany powyżej.
Wykorzystywanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa polegające na:
- produkowaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu, a także
- przywozie, wywozie i przechowywaniu w tych celach towarów
stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, jeżeli osoba dokonująca wskazanej czynności wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła wiedzieć o tym, że właściwości towarów, w tym estetyczne lub funkcjonalne, proces ich wytwarzania lub zbywania zostały w znacznym stopniu ukształtowane w następstwie ujawnienia, wykorzystania lub pozyskania cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, dokonanego w związku z wykorzystanie lub ujawnieniem informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.
Jakie zatem działania nie stanowią czynu nieuczciwej konkurencji?
Pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji, jeżeli nastąpiło w wyniku:
- niezależnego odkrycia lub wytworzenia albo
- obserwacji, badania, rozłożenia na części, testowania przedmiotu dostępnego publicznie lub posiadanego zgodnie z prawem przez osobę, która pozyskała informacje i której uprawnienie do pozyskania informacji nie było ograniczone w chwili ich pozyskania.
Ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji, gdy:
- nastąpiło w celu ochrony uzasadnionego interesu chronionego prawem;
- w ramach korzystania ze swobody wypowiedzi;
- w celu ujawnienia nieprawidłowości, uchybienia, działania z naruszeniem prawa dla ochrony interesu publicznego;
- gdy ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa wobec przedstawicieli pracowników w związku z pełnieniem przez nich funkcji na podstawie przepisów prawa było niezbędne dla prawidłowego wykonywania tych funkcji.
A jeśli brak jest klauzuli o zachowaniu poufności?
Omawiając temat tajemnicy przedsiębiorstwa warto wspomnieć, że poza wspomnianą wyżej regulacją wynikającą z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji tajemnica przedsiębiorstwa na etapie negocjacji przedkontraktowych chroniona jest również na podstawie art. 721 Kodeku cywilnego. Jeżeli w toku negocjacji strona udostępniła informacje z zastrzeżeniem poufności, druga strona (kontrahent) jest obowiązana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów, chyba że strony uzgodniły inaczej. W przypadku niewykonania tego obowiązków uprawniony, czyli ten którego tajemnica przedsiębiorstwa została naruszona, może żądać od drugiej strony naprawienia szkody albo wydania uzyskanych przez korzyści.
Co więcej, w przypadku pracowników zatrudnianych w oparciu o umowę o pracę, zgodnie z art. 100 § 2 ust. 5 Kodeksu pracy, są oni zobowiązani przestrzegać tajemnicy przedsiębiorstwa pracodawcy. Brak zawarcia w umowie o pracę klauzuli dotyczącej zachowania w poufności informacji o przedsiębiorstwie pracodawcy nie oznacza, że pracownik jest zwolniony z tego obowiązku. Zobowiązanie do zachowania w poufności tajemnicy przedsiębiorstwa pracodawcy nie jest już ograniczone do 3 lat od ustania stosunku pracy.
Chcąc jak najlepiej zabezpieczyć się przed nieuprawnionym ujawnieniem, wykorzystaniem lub pozyskaniem Twojej tajemnicy przedsiębiorstwa warto pamiętać o zawieraniu z kontrahentami umów o zachowaniu poufności (NDA).
Jeżeli chcesz zawrzeć umowę, dzięki której Twoje informacje poufne będą chronione skorzystaj z naszego wzoru https://lgl-iplaw.pl/product/wzor-umowy-o-zachowaniu-poufnosci-jednej-ze-stron-nda/, natomiast jeżeli zarówno Ty jak i Twój kontrahent będzie przekazywać sobie wzajemnie informacje poufne przydatny może okazać się wzór zobowiązania dwustronnego do zachowania poufności, który znajdziesz pod linkiem https://lgl-iplaw.pl/product/wzor-umowy-o-zachowaniu-poufnosci-obu-stron-nda/.
Gdy tajemnica jest wykorzystywana bądź ujawniana możesz sprawę skierować do sądu lub wezwać naruszyciela do zaprzestania korzystając z naszego wzoru https://lgl-iplaw.pl/product/wzor-wezwania-do-zaprzestania-wykorzystywania-lub-ujawniania-tajemnicy-przedsiebiorstwa/. O przedsądowych i sądowych aspektach ochrony tajemnicy, w kolejnym wpisie …