Od ponad trzech miesięcy, tj. od 1 lipca 2020 r., obowiązuje odrębna procedura cywilna dotycząca postępowań z zakresu własności intelektualnej (o najważniejszych zmianach tej procedury pisaliśmy tu). Jednym z nowych elementów uregulowanych w art. 872 kodeksu postępowania cywilnego (kpc) jest przymus adwokacko – radcowsko – rzecznikowski. Jest to obowiązek ustanowienia w postępowaniu profesjonalnego pełnomocnika jakim może być adwokat, radca prawny czy rzecznik patentowy.

W tym wpisie odpowiadamy na pytanie czy zawsze tak jest, czy są jakieś wyjątki, dlaczego wprowadzono taki obowiązek. 

Uprzedzając Twoje pytania, tytułem wstępu kilka słów o tym jakie pozwy w sprawach IP mogą być składane:

____

Powództwo w sprawach własności intelektualnej

Jeśli masz zamiar wytoczyć powództwo

  • w związku naruszeniem praw do Twojego zdjęcia, tekstu, filmu, programu komputerowego bądź jeszcze innego utworu, artystycznego wykonania, praw producenta czyli w sprawie o ochronę praw autorskich i praw pokrewnych
  • ponieważ Twój znak towarowy jest podrabiany, wykorzystywany wzór przemysłowy czy kopiowany wynalazek czyli w sprawie o ochronę praw własności przemysłowej 
  • z tego powodu, że doszło do naruszenia prywatności czy tajemnicy korespondencji czyli w sprawie o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych 
  • dlatego, że ktoś wykorzystał Twój wizerunek czy renomę Twojej firmy – czyli w sprawie o ochronę dóbr osobistych w zakresie wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług
  • ponieważ ktoś przywłaszczył sobie autorstwo Twojej pracy bądź wyników badań czyli w sprawie o ochronę dóbr osobistych w związku z działalnością naukową lub wynalazczą
  • w związku z wprowadzającym w błąd oznaczeniem przedsiębiorstwa, oznaczeniem towarów lub usług, fałszywym lub oszukańczym oznaczeniem pochodzenia geograficznego towarów albo usług, naruszeniem tajemnicy przedsiębiorstwa, naśladownictwem produktów, a także nieuczciwą lub zakazaną reklamą czyli w sprawie o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji

to sprawa ta trafi do specjalnych sądów i będzie prowadzona według specjalnej procedury. Procedura ta daje Ci,  jako powodowi, nowe środki prawne, których użycie ma zapewnić zdobycie najszerszych informacji o naruszeniach Twojego prawa jako uprawnionego. Oczywiście pozwany też działa wg tej samej procedury broniąc się przed stawianymi zarzutami i starając się zachować w poufności informacje stanowiące jego tajemnicę przedsiębiorstwa, może również atakować …

____

Powództwo wzajemne w sprawach własności intelektualnej

Tej samej procedurze obowiązującej od lipca 2020 r. podlega wytoczenie przez Ciebie powództwa wzajemnego jeśli Ty jesteś pozwanym w sprawie o naruszenie prawa do znaku towarowego lub wzoru przemysłowego a Twoje żądanie w pozwie wzajemnym obejmuje

  • unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy należący do pierwszego powoda
  • unieważnienia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego pierwszego powoda
  • unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na wspólny znak towarowy, wspólnego prawa ochronnego na znak towarowy, prawa ochronnego na znak towarowy gwarancyjny, uznania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ochrony międzynarodowego znaku towarowego
  • unieważnienia uznania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ochrony międzynarodowego wzoru przemysłowego pierwszego powoda

____

Powództwo o ustalenie w sprawach własności intelektualnej

Jako powód możesz wystąpić z powództwem o ustalenie, że podjęte lub zamierzone przez Ciebie czynności nie stanowią naruszenia patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji a pozwany:

  • uznał Twoje czynności (których dotyczy powództwo o ustalenie) za naruszenie posiadanego przez niego patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji;
  • nie potwierdził w należycie wyznaczonym przez Ciebie terminie (nie krótszym niż 2 miesiące wyznaczonym w piśmie, w którym dokładnie oznaczyłeś czynności, które zamierzasz podjąć i które mogą stanowić naruszenie i wezwałeś uprawnionego do wyraźnego potwierdzenia, że nie stanowią one naruszenia), że czynności (których dotyczy Twoje powództwo), nie stanowią naruszenia

a Ty chciałbyś aby sąd uchyli stan niepewności co tego czy podjęte lub zamierzone przez Ciebie czynności stanowią naruszenie.

____

Chcesz zapytać, dlaczego ustanowiono przymus adwokacko – radcowsko – rzecznikowski w postępowaniach dotyczących własności intelektualnej?

Przed nowelizacją przymus reprezentowania strony przez profesjonalnego pełnomocnika w postępowaniu cywilnym z przyczyn o charakterze prawnym (gdy prawo nakłada na stronę obowiązek korzystania z zastępstwa przez pełnomocnika) dotyczył:

  1. postępowań przed Sądem Najwyższym,
  2. w postępowaniu grupowym – po stronie reprezentanta (strony powodowej).

Obecnie do powyższej listy dołączyły postępowania z zakresu własności intelektualnej. Powodów tak szczególnego traktowania materii dotyczącej IP jest wiele:

  1. specjalistyczne oraz sformalizowane postępowanie w sprawach własności intelektualnej,
  2. możliwość wykorzystania środków prawnych przez powoda lub przyszłego powoda na podstawie, których może uzyskiwać informacje od rzekomego naruszyciela (czyli od osoby, którą powód uważa za naruszyciela, ale nie zostało to jeszcze stwierdzone przez sąd prawomocnym wyrokiem) o naruszeniach jego prawa; wskazane informacje mogą dotyczyć informacji objętych tajemnicą bankową czy tajemnicą przedsiębiorstwa,
  3. zawiłości spraw zarówno o charakterze prawnym, jak i faktycznym; przede wszystkim dotyczy to zjawiska wielości praw i podstaw prawnych, które mogą dotyczyć tego samego przedmiotu własności intelektualnej,
  4. konieczność stosowania regulacji z zakresu prawa unijnego czy międzynarodowego.

Pytasz, czy przymus reprezentowania strony przez profesjonalnego pełnomocnik zawsze obowiązuje, czy istnieją wyjątki od tej zasady?

Przepisu dotyczącego obowiązkowego zastępstwa strony przez adwokata, radcę prawnego albo rzecznika patentowego w sprawach z zakresu własności intelektualnej nie stosuje się w przypadkach, gdy:

  1. wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 000 złotych;
  2. strona złoży wniosek o zwolnienie z obowiązkowego zastępstwa przez profesjonalnego pełnomocnika, a sąd przychyli się do wniosku; może to nastąpić w sytuacji gdy okoliczności sprawy, a w szczególności stopień zawiłości tej sprawy, nie uzasadniają obowiązkowego zastępstwa procesowego; zwolnienie może nastąpić na każdym stadium postępowania; sąd może również zwolnić stronę z tego obowiązku z urzędu;
  3. stroną sporu jest twórca projektu wynalazczego, a sprawa dotyczy ochrony praw własności przemysłowej, pełnomocnikiem twórcy może być również przedstawiciel organizacji, do której zadań statutowych należą sprawy popierania własności przemysłowej i udzielania pomocy twórcom projektów wynalazczych.

Chciałabyś wiedzieć jakie poniesiesz skutki w przypadku braku zastosowania się do przymusu adwokacko – radcowsko – rzecznikowskiego?

W nowych przepisach nie uregulowano wprost konsekwencji przymusu zastępowania przez profesjonalnego pełnomocnika, oznacza to że zastosowanie będą miały przepisy ogólne. Wobec tego, czynności dokonywane przez stronę postępowania bez pełnomocnika będą bezskuteczne. W przypadku złożenia przez stronę pisma procesowego może mieć zastosowanie, przez analogię, art. 130 § 5 kpc, czyli sąd dokona zwrotu pisma bez usunięcia jego braków formalnych. Istnieje również możliwość potraktowania takiego pisma jako obarczonego brakiem formalnym, zgodnie z art. 126 § 1 pkt 6 kpc. Oznacza to wezwanie strony do uzupełnienia braków formalnych pisma w terminie 7 dni, a po jego upływie, w przypadku brak podpisania pisma przez profesjonalnego pełnomocnika – jego zwrot. Na ten moment nie sposób określić jaką praktykę przyjmą sądy w tym względzie.

Praktyka nowoutworzonych sądów dopiero kształtuje się i nie wiemy w jaki sposób sądy będą stosować nową procedurę. Tym bardziej warto – dobrowolnie, bez przymusu 🙂 – skonsultować swoją sprawę z pełnomocnikiem znającym sprawy IP. Warto rozważać wszelkie opcje zanim na własnym przypadku będziesz mógł ocenić nową procedurę / zanim w Twojej sprawie będziesz mogła przekonać się jak funkcjonują nowe sądy…

Photo by Hunters Race on Unsplash
Udostępnij