W dobie Internetu i szybkiej wymiany dóbr, wydaje się, że własność intelektualna (Intellectual propertyi – IP) nie zna granic a naruszenia praw IP mogą mieć miejsce w dowolnym zakątku globu. Dlatego, jako jedyny przedstawiciel Polski, współpracujemy w ramach IP lawyers network z setkami prawników zajmującymi się w innych państwach własnością intelektualną. Partnerskie kancelarie www.iplawyersnetwork.com ulokowane są na wszystkich kontynentach. Wsparcie kolegów z innych krajów, jest potrzebne ponieważ prawa wyłączne własności intelektualnej mają charter terytorialny, tzn. prawa te uzyskiwane są w każdym państwie, niezależnie od istniejących w innych państwach praw do tego samego przedmiotu intelektualnego. Także kwestia ustanowienia praw wyłącznych, czasu ich trwania, zakresu i zasad ochrony podlega ustawodawstwu państwa, w którym poszukuje się ochrony. Z tego względu wybór państwa, według którego jurysdykcji sprawa będzie rozpatrywana ma ogromne znaczenie pod kątem prawidłowego zabezpieczenia roszczenia oraz egzekwowania swoich praw. 

Co dalej w temacie ochrony i egzekucji praw IP?

Serię wpisów dotyczących ochrony oraz egzekwowania praw własności intelektualnej zaczęliśmy od poruszenia tematu wstrzymania naruszeń oraz środków prawnych prowadzących do zaprzestania naruszania naszych praw jako pierwszego etapu egzekwowania praw własności intelektualnej.

W kolejnym wpisie skupiliśmy się na nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego, która wprowadziła możliwość uzyskania informacji niezbędnych do ustalenia wysokości naruszeń oraz zabezpieczenia środków dowodowych.

Następnym ważnym elementem w zakresie egzekwowania praw własności intelektualnej jest prawo właściwe, któremu sprawa będzie podlegała. Ma to szczególne znaczenie w przypadku spraw o ochronę praw własności intelektualnej ze względu na ich specyfikę i konieczność zabezpieczenia dochodzonych roszczeń.

Konsekwencją zasady terytorializmu są następujące atrybuty prawa własności intelektualnej[1]

  1. prawa te są nabywane w każdym państwie, niezależnie od istniejących w innych państwach praw do tego samego przedmiotu intelektualnego;
  2. ustawodawstwo każdego państwa samodzielnie określa ustanowienie praw wyłącznych, czas trwania, zakres i ich treść;
  3. z faktu istnienia prawa wyłącznego w danym państwie nie można wywodzić, że analogiczne prawo istnieje również w innych państwach.

W każdym państwie istnieje niezależny system praw własności intelektualnych (zarówno prawa autorskiego i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej, jak i innych praw na dobrach niematerialnych), które tworzą tzw.  patchwork of national protections. 

Zasada terytorializmu oznacza, ze bardzo duże znaczenie dla ochrony praw własności przemysłowej mają umowy międzynarodowe, których Polska jest stroną, m.in. konwencje o ochronie praw własności intelektualnej, w szczególności konwencja berneńska[2], paryska[3], oraz porozumienie TRIPS[4], akty Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) czy harmonizacja prawa autorskiego w obrębie UE.

Dochodzenie roszczeń w prawie cywilnym z tytułu naruszeń praw własności intelektualnej może podlegać jurysdykcji różnych państw. O tym jaki sąd będzie rozpoznawał sprawę decyduje kilka kwestii. Z uwagi na to, że postępowania sądowe niejednokrotnie trwają dłuższy czas, wymagają osobistego stawiennictwa przed sądem, przedłożenia dokumentów czy też przesłuchania świadków – dla strony wnoszącej pozew będzie miało znaczenie jaki sąd (a konkretnie gdzie znajdujący się) będzie rozpatrywał daną sprawę.

Sprawy rozpoznawane przez sąd w Polsce

Zgodnie z ogólnymi zasadami obowiązującymi na podstawie kodeksu postępowania cywilnego właściwość sądu określa się według miejsca zamieszkania, siedziby lub stałego pobytu pozwanego.

Zgodnie z polskim prawem, w sprawach cywilnych właściwy będzie sąd polskiej jurysdykcji w przypadku gdy:

  • strona pozwana ma miejsce zamieszkania, siedziby lub stałego pobytu w Polsce;
  • zobowiązanie zostało wykonane, ma czy miało być wykonane lub powstało w Polsce;
  • sprawa dotyczy zakładu lub oddziału znajdującego się w Polsce;
  • przedmiot sporu znajduje się w Polsce;
  • w sprawach majątkowych, gdy pozwany posiada w Polsce majątek o znacznej wartości;
  • w sprawach spadkowych, gdy dotyczy spadku po osobie, która w chwili śmierci miała miejsce zamieszkania w Polsce.

W przypadku spraw dotyczących praw własności intelektualnej od 1 lipca 2020 r. istnieją wyspecjalizowane sądy do spraw własności intelektualnej, które są jedynymi właściwymi sądami do orzekania w sprawach IP. Więcej na ten temat możesz przeczytać w naszym wpisie.

Wybór jurysdykcji państwa właściwego i brak wyboru

Zgodnie z prawem polskim strony mogą umówić się co do jurysdykcji sądu określonego państwa, a nawet konkretnego sądu w ramach łączącego je stosunku prawnego, chyba że umowa ta jest nieważna pod względem materialnym, na mocy prawa danego państwa członkowskiego. Tak określona jurysdykcja jest jurysdykcją wyłączną, o ile strony nie uzgodniły inaczej. 

Jeśli strony nie umówią się zastosowanie będą mieć przepisy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/20212 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych. Rozporządzenie to zharmonizowało przepisy dotyczące wyboru miejsca rozstrzygania sporów na szczeblu Unii Europejskiej[5]. Zasad określone w rozporządzeniu zapewniają pewien poziom elastyczności, umożliwiając egzekwującym swoje prawo wybór jurysdykcji najodpowiedniejszej pod kątem dochodzonych roszczeń, zazwyczaj w sprawach o naruszenie praw własności intelektualnej według:

  • miejsce zamieszkania domniemanego sprawcy naruszenia,
  • miejsce, w którym doszło do domniemanego naruszenie oraz
  • miejsce, w którym domniemane naruszenie prawa wywołało skutki[6].

Unijne regulacje w zakresie egzekwowania praw własności intelektualnej

Harmonizację zasad współpracy sądowej, jurysdykcji, uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych, czy też zajmowania się stosowanym prawem ma zapewniać Dyrektywa 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej określająca wspólne środki i procedury w stosunku do ochrony praw własności intelektualnej.  Innym istotnym aktem i budzącym duże kontrowersje jest porozumienie typu ACTA Anti-Counterfeiting Trade Agreement, ACTA (pol. Umowa handlowa dotycząca zwalczania obrotu towarami podrabianymi) – porozumienie wielostronne, mające ustalić międzynarodowe standardy w walce z naruszeniami własności intelektualnej[7], które w tym wpisie celowo pominiemy.

Zgodnie z dyrektywą ochrona własności intelektualnej ma umożliwiać wynalazcy lub twórcy uzyskiwanie prawnie uzasadnionych korzyści ze swego wynalazku lub dzieła. Powinna też umożliwiać jak najszersze upowszechnianie dzieł, idei i nowego know-how. Jednocześnie nie może ograniczać wolności słowa, swobodnego przepływu informacji ani ochrony danych osobowych, z ochroną danych w Internecie włącznie.

Przepisami wykonawczymi określającymi właściwe dla danej sprawy prawo są

  • rozporządzenie Rzym I dla zobowiązań wynikających z umów[8]
  • rozporządzenie Rzym II dla zobowiązań pozaumownych[9]

Z naszej praktyki intersujące jest zwłaszcza to drugie rozporządzenie (Rzym II), dotyczy ono sporów wynikających z naruszenia praw własności intelektualnej, na przykład z czynu niedozwolonego czy innego deliktu.

Zgodnie z rozporządzeniem Rzym II, w przypadku naruszenia prawa własności intelektualnej do zasady prawem właściwym będzie prawo państwa, na podstawie którego wnosi się o ochronę. Czyli w przypadku polskich praw własności przemysłowej będziemy mieć do czynienia z terytorium Polski, na którym doszło do naruszenia i naruszenie to wywołało skutki.

Wyjątek od tej zasady dotyczy unijnych znaków towarowych i wzorów wspólnotowych, tzw. jednolitych wspólnotowych praw własności intelektualnej. Dla naruszeń tych praw, prawem właściwym będzie prawo państwa, w którym popełniono naruszenie.

Są to dwie bezwzględnie obowiązujące zasady, od których strony nie mogą odstąpić.

Prawo właściwe przesądza więc m.in. o tym, czy dany rezultat pracy człowieka spełnia cechy utworu w rozumieniu prawa autorskiego oraz decyduje o powstaniu, treści, zakresie i czasie ochrony. Art. 15 rozporządzenia Rzym II wyznacza zakres prawa właściwego w następujący sposób: „Prawu właściwemu dla zobowiązań pozaumownych na podstawie niniejszego rozporządzenia podlegają w szczególności:

  • podstawa i zakres odpowiedzialności, w tym oznaczenie osób, które mogą być pociągnięte do odpowiedzialności za swoje czyny;
  • przesłanki zwolnienia z odpowiedzialności, jej ograniczenia i współodpowiedzialność;
  • istnienie, charakter i ocena szkody lub dochodzonego sposobu jej naprawienia;
  • środki, które sąd może podjąć w celu zapobieżenia naruszeniu lub szkodzie lub w celu zaniechania naruszenia lub wyrządzenia szkody, lub w celu zapewnienia naprawienia szkody, w granicach uprawnień przyznanych sądowi na mocy właściwego dla niego prawa procesowego;
  • kwestia zbywalności roszczenia o naprawienie szkody, w tym dopuszczalności jego dziedziczenia;
  • osoby uprawnione do odszkodowania za szkody poniesione osobiście;
  • odpowiedzialność za czyny innych osób;
  • sposoby wygaśnięcia zobowiązania, przedawnienie i terminy zawite, w tym początek, przerwanie i zawieszenie biegu przedawnienia lub terminu zawitego”. 

Transgraniczność postępowania w ramach Unii Europejskiej 

Transgraniczna sprawa to taka, w której przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym znajduje się sąd rozpatrujący sprawę. Kwestia miejsca zamieszkania lub siedziby poszczególnych podmiotów ustalana jest w oparciu o przepisy Rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (tzw. rozporządzenie Bruksela I).

W zależności od wysokości dochodzonego roszczenia sprawę możemy skierować na drogę jednego z postępowań:

  • europejskie postępowanie nakazowe (European Payment Order) – uregulowane w rozporządzeniu (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiającym postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty albo
  • europejskie postępowania w sprawie drobnych roszczeń (European Small Claims Procedure) – uregulowane w rozporządzeniu (WE) nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. ustanawiającym europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń.

europejski nakaz zapłaty

Celem rozporządzenia było przede wszystkim uproszczenie, przyspieszenie i ograniczenie kosztów postępowania sądowego w sprawach transgranicznych dotyczących bezspornych roszczeń pieniężnych, oraz umożliwienie swobodnego przepływu europejskich nakazów zapłaty we wszystkich państwach członkowskich poprzez określenie minimalnych standardów, których spełnienie uchyla konieczność przeprowadzenia w państwie członkowskim wykonania jakiegokolwiek dodatkowego postępowania pośredniego poprzedzającego uznanie i wykonanie europejskiego nakazu zapłaty.

Obligatoryjnymi elementami do wydania europejskiego nakazu zapłaty są:

  • transgraniczność postępowania
  • bezsporność roszczenia
  • wymagalność roszczenia w chwili składania pozwu

Europejskie postepowanie nakazowe nie ma zastosowania w szczególności do spraw skarbowych, celnych lub administracyjnych, ani dotyczących odpowiedzialności państwa za działania i zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej a także spraw dotyczących:

  • praw majątkowych wynikających ze stosunków małżeńskich, testamentów i dziedziczenia;
  • upadłości, postępowania związanego z likwidacją niewypłacalnych spółek lub innych osób prawnych, postępowań pojednawczych, układów oraz innych analogicznych postępowań;
  • zabezpieczenia społecznego;
  • roszczeń wynikających z zobowiązań pozaumownych, chyba że: są one przedmiotem umowy między stronami lub nastąpiło uznanie długu lub dotyczą długów oznaczonych wynikających ze współwłasności mienia.

W celu wszczęcia postępowania należy wybrać jurysdykcję państwa właściwego (o której mowa poniżej) oraz wypełnić formularz, wpisując do niego informacje dotyczące stron oraz określając charakter i kwotę roszczenia.

Sąd powinien wydać europejski nakaz zapłaty w terminie 30 dni (liczonych od momentu ewentualnego uzupełnienia pozwu).

Dopiero po wydaniu europejskiego nakazu zapłaty sąd doręcza go pozwanemu. Pozwany może wówczas uiścić żądaną kwotę, lub zgłosić sprzeciw. Sprzeciw od europejskiego nakazu zapłaty należy wnieść w terminie 30 dni. Po wniesieniu sprzeciwu sprawa zostaje przekazana do rozpoznania zgodnie z prawem krajowym, lub też może zostać rozpoznana w trybie europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń (jeżeli wartość nie przekracza 5000 euro), w innym wypadku postępowanie zostanie zakończone.

W przypadku braku sprzeciwu ze strony pozwanego europejski nakaz zapłaty staje się automatycznie wykonalny. Kopia europejskiego nakazu zapłaty, w razie konieczności wraz z tłumaczeniem, musi zostać przesłana do organów ścigania w państwie członkowskim, w którym nakaz ten ma być wykonany. Wykonanie nakazu przebiega zgodnie z zasadami i procedurami krajowymi państwa członkowskiego, w którym wykonuje się europejski nakaz zapłaty.

Pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty musi zawierać m.in.:

  • nazwy lub imiona i nazwiska oraz adresy stron, a także, w odpowiednich przypadkach, ich przedstawicieli oraz oznaczenie sądu, do którego jest kierowany;
  • kwotę dochodzonego roszczenia, w tym kwotę roszczenia głównego oraz, stosownie do okoliczności, odsetki, kary umowne i koszty;
  • jeżeli powód dochodzi odsetek – stawkę odsetek oraz okres, za jaki żąda odsetek, chyba że zgodnie z prawem państwa członkowskiego wydania odsetki ustawowe doliczane są automatycznie do roszczenia głównego;
  • uzasadnienie roszczenia, w tym opis okoliczności wskazanych jako podstawa roszczenia oraz, w odpowiednich przypadkach, żądanych odsetek;
  • opis dowodów na poparcie roszczenia;
  • wskazanie okoliczności uzasadniających właściwość sądu;
  • uzasadnienie transgranicznego charakteru sprawy;
  • podpis powoda.

postępowanie w sprawie drobnych roszczeń

Gdy wierzytelność nie przekracza kwoty 5 000 euro, rozporządzeniem nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. ustanawiającym europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń, wprowadzone zostały procedury upraszczające i przyspieszające dochodzenie roszczeń sprawach cywilnych lub gospodarczych, w których co najmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym znajduje się sąd rozpatrujący sprawę.

Podobnie jak europejski nakaz zapłaty, europejskie postępowanie w sprawach drobnych roszczeń jest postępowaniem fakultatywnym. Oznacza to, że to powód jako wierzyciel ma prawo decydować o formie w jakiej będzie dochodził roszczenia, pod warunkiem, że dana sprawa spełnia przesłanki do rozpoznania jej w ramach danego postępowania.

Przesłanki rozpoznania sprawy poprzez europejskie postępowanie w sprawach drobnych roszczeń:

  • dochodzone roszczenie musi wynikać ze sprawy cywilnej lub gospodarczej;
  • mieć charakter transgraniczny;
  • wartość przedmiotu sporu, z wyłączeniem wszystkich odsetek, wydatków i kosztów, nie przekracza 5 000 euro w momencie wpłynięcia formularza pozwu do właściwego sądu lub trybunału.

Orzeczenie wydane w postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń, podobnie jak nakaz zapłaty wydany w europejskim postępowaniu nakazowym może być wykonywane w każdym innym państwie członkowskim bez stwierdzenia wykonalności w tym państwie.

W kwestiach nieuregulowanych w rozporządzeniach, uzupełniająco przepisy państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę sąd rozpoznający daną sprawę. Również w polskim Kodeksie postępowania cywilnego zawarta jest regulacja odnosząca się do postępowania w sprawie drobnych roszczeń (art. 50521–50527a) oraz europejskiego postępowania nakazowego (art. 50515–50520), która przewiduje między innymi, że w Polsce tego rodzaju sprawy rozpoznawane są przez sądy rejonowe jako sądy pierwszej instancji i sądy okręgowe jako sądy apelacyjne, a rozpoznanie sprawy następuje co do zasady na posiedzeniu niejawnym.

Duża rola orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE)

Zasada terytorializmu nie oznacza konieczności prowadzenia lokalnego postępowania ani tego, że prawa własności intelektualnej w ogóle nie można zastosować (przez sąd innego państwa) poza granicami państwa, które przyznaje im ochronę. W praktyce wątpliwości wywołuje natomiast przypadek, gdy naruszenie zostaje dokonane w więcej niż jednym państwie lub skutki tego naruszenia są rozproszone pomiędzy różne państwa, bądź w inny sposób wywarty zostaje wpływ na istnienie praw własności intelektualnej w różnych państwach. Czyli problem naruszeń wielomiejscowych w środowisku cyfrowym, Interncie.

Warto przytoczyć kilka przykładów wydanych na tym tle orzeczeń TSUE[10] którym muszą podporządkować się państwa członkowskie UE

  • w wyroku z dnia 22 stycznia 2015 r., Pez Hejduk vs. EnergieAgentur, w sprawie C‑441/13 sprawa dotyczyła naruszenia popełnionego w ten sposób, że udostępniono fotografię na stronie internetowej, która była prowadzona w innym państwie członkowskim niż to, w którym uprawniony miał miejsce zamieszkania. Zdaniem Trybunału w  takiej sytuacji właściwy będzie sąd znajdujący się w miejscowości siedziby spółki, ale także w miejscu urzeczywistnienia się szkody. Trzeba uznać, że szkoda może urzeczywistnić się poprzez samą dostępność fotografii na danej stronie internetowej i bez znaczenia jest okoliczność, że ta strona internetowa nie jest przeznaczona dla państwa członkowskiego sądu, do którego wniesiono powództwo. Jednak sąd ten jest właściwy wyłącznie w zakresie szkody wyrządzonej na terytorium państwa członkowskiego, któremu podlega. Artykuł 5 pkt 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że w wypadku zarzucanego naruszenia praw autorskich i praw pokrewnych prawu autorskiemu chronionych w państwie członkowskim sądu, do którego wniesiono powództwo, sąd ten jest właściwy ze względu na miejsce urzeczywistnienia się szkody do rozpoznania powództwa odszkodowawczego z tytułu naruszenia tych praw z uwagi na udostępnienie podlegających ochronie fotografii w witrynie internetowej dostępnej na obszarze jego właściwości. Sąd ten jest właściwy wyłącznie w zakresie szkody wyrządzonej na terytorium państwa członkowskiego, któremu podlega.
  • w wyroku z dnia 3 kwietnia 2014 r., Hi Hotel HCF SARL vs. Uwemu Spoeringowi, w sprawie C‑387/12 wniosek prejudycjalny został złożony w ramach sporu pomiędzy Hi Hotel z siedzibą w Nicei a U. Spoeringiem, zamieszkałym w Kolonii, w zakresie żądania zaniechania naruszania praw autorskich oraz żądania odszkodowania. Wyrok ten dotyczy wykładni art. 5 pkt 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych. Zdaniem Trybunału artykuł należy interpretować w ten sposób, iż w przypadku gdy kilku domniemanych sprawców spowodowało podnoszoną szkodę w zakresie majątkowych praw autorskich chronionych w państwie członkowskim, w którym siedzibę ma sąd, przed którym zawisł spór, przepis ten nie umożliwia ustalenia – ze względu na miejsce wystąpienia zdarzenia powodującego powstanie szkody – jurysdykcji sądu, na którego obszarze właściwości pozwany przed tym sądem sprawca nie działał, lecz umożliwia ustalenie jurysdykcji tego sądu ze względu na miejsce materializacji szkody, pod warunkiem że podnoszona szkoda może się zmaterializować na obszarze właściwości sądu, przed którym zawisł spór. W tej ostatniej sytuacji sąd ten jest właściwy jedynie do rozpoznania powództwa dotyczącego szkody wyrządzonej czynem
  • w wyroku z dnia 3 października 2013 r., Pinckney vs.  KDG Mediatech, sprawa C-170/12 wniosek prejudycjalny został złożony w ramach sporu dotyczącego żądania odszkodowania z tytułu naruszenia majątkowych praw autorskich twórcy piosenek. Naruszenie dopuściła się spółka nagrywająca te piosenki bez zgody twórcy na płyty CD. Na tle tego sporu powstało pytanie o właściwość sądów mianowicie, czy art. 5 pkt 3 rozporządzenia 44/2001 należy interpretować w ten sposób, że w wypadku zarzutu naruszenia majątkowych praw autorskich za pomocą treści udostępnianych poprzez stronę internetową osoba uważająca się za poszkodowaną ma prawo wnieść powództwo odszkodowawcze do sądu każdego z państw członkowskich, na którego terytorium treść umieszczona na stronie internetowej jest lub była dostępna (w zakresie naprawienia szkody poniesionej na terytorium państwa członkowskiego tego sądu), czy treść ta musi być ponadto przeznaczona dla odbiorców znajdujących się na terytorium tego państwa członkowskiego, ewentualnie czy musi występować inny łącznik. W swoim wyroku Trybunał orzekł, iż aby był właściwy sąd na terenie danego państwa członkowskiego wystarczy, żeby strona internetowa była dostępna na terytorium tego państwa. Sąd ten będzie właściwy wyłącznie w zakresie szkody wyrządzonej na terytorium państwa członkowskiego, któremu podlega.
  • w wyroku Trybunału z 17 marca 2016r w sprawie Christian Liffers przeciwko Producciones Mandarina SL, Mediaset España Comunicación SA, dawniej Gestevisión Telecinco SA Trybunał stwierdzi, ze artykuł 13 ust. 1 dyrektywy 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej należy interpretować w ten sposób, że osoba poszkodowana w wyniku naruszenia przysługującej jej praw własności intelektualnej, która dochodzi odszkodowania z tytułu szkody majątkowej ustalonego zgodnie z ust. 1 akapit drugi lit. b) tego artykułu na podstawie sumy opłat licencyjnych, honorariów autorskich lub opłat, które byłyby jej należne w razie wystąpienia przez naruszającego o zgodę na wykorzystanie danych praw własności intelektualnej, może dodatkowo żądać zadośćuczynienia za wyrządzoną jej krzywdę, tak jak przewidziano w ust. 1 akapit drugi lit. a) tego artykułu
  • wyrok Trybunału z 25 stycznia 2017r. w sprawie Stowarzyszenie „Oławska Telewizja Kablowa” przeciwko Stowarzyszeniu Filmowców Polskich, stanowi, że artykuł 13 dyrektywy 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwia się on uregulowaniu krajowemu, takiemu jak to będące przedmiotem sporu w postępowaniu głównym, zgodnie z którym uprawniony, którego prawo własności intelektualnej zostało naruszone, może zażądać od osoby, która naruszyła to prawo, albo odszkodowania za poniesioną przez niego szkodę, przy uwzględnieniu wszystkich właściwych aspektów danej sprawy, albo, bez wykazywania przez tego uprawnionego rzeczywistej szkody, domagać się zapłaty sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności stosownego wynagrodzenia, które byłoby należne tytułem udzielenia zgody na korzystanie z danego utworu
  • wyrok Trybunału z 18 stycznia 2017 r w sprawie NEW WAVE CZ, a.s. przeciwko ALLTOYS, spol. s r. o brzmi: Artykuł 8 ust. 1 dyrektywy 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej należy interpretować w ten sposób, że stosuje się on do sytuacji – takiej jak rozpatrywana w sprawie głównej – w której po prawomocnym zakończeniu postępowania sądowego skutkującego stwierdzeniem naruszenia prawa własności intelektualnej powód żąda w odrębnym postępowaniu przekazania informacji o pochodzeniu i sieciach dystrybucji towarów lub usług naruszających to prawo.
  • w wyroku z dnia 16 lipca 2015r. Trybunał w sprawie Coty Germany GmbH przeciwko Stadtsparkasse Magdeburg, orzekł, ze artykuł 8 ust. 3 lit. e) dyrektywy 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisowi krajowemu takiemu jak ten w postępowaniu głównym, który zezwala instytucji bankowej, w sposób nieograniczony i bezwarunkowy, na odmowę udzielenia informacji, w kontekście art. 8 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy, dotyczącej nazwiska i adresu posiadacza rachunku, z powołaniem się na tajemnicę bankową.

______________

Wybór państwa, według którego jurysdykcji sprawa będzie rozpatrywana ma ogromne znaczenie pod kątem prawidłowego zabezpieczenia roszczenia oraz egzekwowania swoich praw. Termin „egzekwowanie praw własności intelektualnej” odnosi się do wszystkich istniejących mechanizmów dostępnych właścicielom praw własności intelektualnej w celu uniknięcia i odwrócenia skutków naruszeń, wymuszając działanie osób trzecich zgodnie z ich prawami własności. Ochrona własności intelektualnej opiera się na założeniu, że właściciel praw własności intelektualnej ma uzasadnione prawo do zysków uzyskanych z eksploatacji tych praw. Bez skutecznej egzekucji praw własności intelektualnej system ochrony własności intelektualnej byłby niekompletny, ponieważ posiadacze praw byliby pozbawieni mechanizmów zapobiegania naruszeniom i odzyskiwania strat poniesionych w wyniku faktycznego naruszenia.

Na koniec warto zauważyć, że spory transgraniczne strony mogą rozstrzygać samodzielnie. Zachętę zawiera Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/EC z 21 maja 2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych. Ten aspekt będzie przedmiotem kolejnych wpisów, a o idei mediacji można przeczytać tu.

Zdjęcie: Rocco Dipoppa na Unsplash
[1] M. Świerczyński, 2. Zasada terytorializmu praw własności intelektualnej [w:] Naruszenie prawa własności intelektualnej w prawie prywatnym międzynarodowym, Warszawa 2013.
[2] Konwencja Berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych z dnia 9 września 1886 r., przejrzana w Berlinie dnia 13 listopada 1908 r. i w Rzymie dnia 2 czerwca 1928 r. (Dz. U. z 1935 r. Nr 84, poz. 515 z późn. zm.).
[3] Oświadczenie Rządowe o przystąpieniu Polski do międzynarodowego związku ochrony własności przemysłowej (Dz. U. z 1922 r. Nr 8, poz. 58 z późn. zm.).
[4] Umowa międzynarodowa Wielostronna z dnia 15 kwietnia 1994 r. w sprawie Porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej. Marakesz.1994.04.15 (Dz. U. UE. L. z 1994 r. Nr 336, str. 214 z późn. zm.).
[5] J. Zatorska [w:] Komentarz do rozporządzenia nr 1215/2012 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych, Gdańsk 2015, art. 69.
[6] J. Farengolm [w:] Rozporządzenie Rady (WE) nr 44/2001 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych. Komentarz, Warszawa 2012, Wstęp.
[7] Przedmiotem regulacji są kwestie obrotu podrabianymi dobrami, zasady handlu lekami generycznymi oraz problem rozpowszechniania dzieł prawnie chronionych poprzez Internet (tzw. piractwo medialne).
[8] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I) (Dz. U. UE. L. z 2008 r. Nr 177, str. 6 z późn. zm.).
[9]Rozporządzenie (WE) NR 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (“Rzym II”) (Dz. U. UE. L. z 2007 r. Nr 199, str. 40)
[10] https://pl.wikipedia.org/wiki/Trybuna%C5%82_Sprawiedliwo%C5%9Bci_Unii_Europejskiej
Udostępnij