W lipcu 2020 r. zostały utworzone specjalistyczne sądy do spraw własności intelektualnej („sądy IP”), o których pisaliśmy tu oraz tu. W sądach IP strony wyposażone są w specjalne instrumenty prawne pozwalające na egzekucję naruszeń. Ciekawym wkładem w dyskusję o funkcjonowaniu sądów IP jest monografia „Sąd własności intelektualnej – struktura, kognicja i prymat właściwości” autorstwa dr Krzysztofa Kurosza wydana przez Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. Publikacja omawia problematykę utworzonych w 2020 r. sądów IP zarówno w zakresie ich organizacji, sporów kompetencyjnych dotyczących własności rzeczowej jak i miejscowej oraz kognicji, czyli właśnie zakresu spraw, które są rozpoznawane przez te sądy. Monografia dostępna jest w e-Bibliotece Prawniczej pod linkiem. W naszym wpisie spróbujemy omówić i przybliżyć problematykę kognicji sądów IP m.in. w oparciu o poglądy wskazane w publikacji dr K. Kurosza uczestniczącego od 18 czerwca 2018 r. w pracach działającego w ramach Ministerstwa Sprawiedliwości Zespołu do spraw opracowania koncepcji utworzenia sądów własności intelektualnej[1].

Pomimo uregulowania w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1575 z późn. zm.) (kpc) kategorii zagadnień należących do spraw własności intelektualnej wydaje się, że interpretacja przepisu zawierającego zakres tych spraw – art. 47989 kpc budzi nadal wiele wątpliwości.  

Katalog spraw należących do sądów IP

Zgodnie z art. 47989 kpc sprawami z zakresu własności intelektualnej, co do których stosuje się przepisy szczególne dotyczące postępowania w sprawach własności intelektualnej zawarte w dziale VIg kpc – art. 47989 – art. 479129 kpc, rozpatrywane przez wyspecjalizowane wydziały sądów IP są sprawy o:

  1. ochronę praw autorskich i pokrewnych;
  2. ochronę praw własności przemysłowej;
  3. ochronę innych praw na dobrach niematerialnych;
  4. zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji;
  5. ochronę dóbr osobistych w zakresie, w jakim dotyczy ona wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług;
  6. ochronę dóbr osobistych w związku z działalnością naukową lub wynalazczą.

Katalog spraw, które są rozpatrywane w omawianym postępowaniu odrębnym jest zamknięty, co oznacza, że postępowanie prowadzone na postawie ww. przepisów nie może dotyczyć innego przedmiotu niż ochrona własności intelektualnej oraz zapobieganie i zwalczenie nieuczciwej konkurencji, w zakresie o którym mowa powyżej.

Wobec takiej regulacji art. 47989 kpc budzić wątpliwości może zakres prawa nieuczciwej konkurencji, dobra osobiste podlegające komercjalizacji oraz kwestia dóbr osobistych związanych z twórczością, a także inne prawa na dobrach niematerialnych.

Uzasadnienie do projektu ustawy zawiera odwołanie do pojęcia własności intelektualnej rozumianej w sposób, o którym mowa w Konwencji o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej z dnia 14 lipca 1967 r. (konwencja WIPO). Zgodnie z art. 2 pkt VIII konwencji WIPO własność intelektualna oznacza prawa odnoszące się do:

  1. dzieł literackich, artystycznych i naukowych,
  2. interpretacji ­artystów interpretatorów, wykonań artystów wykonawców, fonogramów i programów radiowych i telewizyjnych,
  3. wynalazków we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej,
  4. odkryć naukowych,
  5. wzorów przemysłowych,
  6. znaków towarowych i usługowych, jak również do nazw handlowych i oznaczeń handlowych,
  7. ochrony przed nieuczciwą konkurencją oraz
  8. wszelkich innych praw dotyczących działalności intelektualnej w dziedzinie przemysłowej, naukowej, literackiej i artystycznej oraz dotyczące działalności intelektualnej w dziedzinie przemysłowej, naukowej, literackiej i artystycznej.

Dodatkowo należy wskazać, że prawo własności intelektualnej stanowi autonomiczne pojęcie prawa unijnego. Dyrektywa 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej (Dz. U. UE. L. z 2004 r. Nr 157, str. 45) (Dyrektywa), którą implementują omawiane przepisy kpc wskazuje w motywie 13 preambuły, że niezbędne jest możliwie jak najszersze zdefiniowanie zakresu stosowania Dyrektywy, tak aby obejmowała wszystkie prawa własności intelektualnej objęte przepisami wspólnotowymi w tej dziedzinie i/lub prawem wewnętrznym danego Państwa Członkowskiego włączając działania o charakterze nieuczciwej konkurencji, w tym produkcję kopii nielegalnych i działania podobne.

Wobec tego, w przypadku art. 47989 kpc istnieje podwójne podłoże regulacji: konwencyjne i unijne, co powinno być uwzględniane podczas oceny przypadków granicznych, w których istnieją wątpliwości w zakresie objęcia ich kognicją sądu własności intelektualnej.

Sprawy o ochronę praw autorskich, praw pokrewnych i praw własności przemysłowej

W tym zbiorze możemy zawrzeć sprawy dotyczące:

  1. autorskich praw osobistych i majątkowych do utworu określone w art. 16 i art. 17 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1062) (upapp);
  2. praw pokrewnych, których katalog został wyszczególniony w upapp i należą do nich:
  • prawa do artystycznych wykonań,
  • prawa do fonogramów
  • prawa do wideogramów,
  • prawa do nadań programów
  • prawo do pierwszych wydań i wydań naukowo-krytycznych;
  1. praw własności przemysłowej, których katalog został zawarty w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 324) (pwp) i są to prawa dotyczące:
  • wynalazków,
  • wzorów użytkowych,
  • wzorów przemysłowych,
  • znaków towarowych,
  • oznaczeń geograficznych i
  • topografii układów scalonych;
  1. unijnych znaków towarowych uregulowanych w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz. U. UE. L. z 2017 r. Nr 154, str. 1);
  2. wzorów wspólnotowych uregulowanych w Rozporządzeniu Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych (Dz. U. UE. L. z 2002 r. Nr 3, str. 1 z późn. zm.);
  3. oznaczeń geograficznych, nazwy pochodzenia oraz gwarantowanych tradycyjnych specjalności uregulowanych w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. U. UE. L. z 2012 r. Nr 343, str. 1 z późn. zm.).

Dodatkowo art. 284 pwp wskazuje wprost, że w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej rozpatrywane są w szczególności sprawy o:

  1. ustalenie autorstwa projektu wynalazczego;
  2. ustalenie prawa do patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji;
  3. wynagrodzenie za korzystanie z projektu wynalazczego;
  4. wynagrodzenie za korzystanie z wynalazku, wzoru użytkowego lub topografii dla celów państwowych;
  5. odszkodowanie za przejście na Skarb Państwa prawa do patentu lub prawa ochronnego odpowiednio na wynalazek tajny lub na wzór użytkowy tajny;
  6. naruszenie patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji;
  7. stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w przypadku używacza uprzedniego (art. 71 pwp) albo używacza późniejszego (art. 75 pwp);
  8. stwierdzenie prawa używania w ramach lokalnej działalności oznaczenia zarejestrowanego jako znak towarowy na rzecz innej osoby;
  9. stwierdzenie prawa używania oznaczenia geograficznego;
  10. stwierdzenie utraty prawa używania oznaczenia geograficznego;
  11. przeniesienie patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy albo prawa z rejestracji wzoru przemysłowego lub topografii, uzyskanego przez osobę nieuprawnioną;
  12. przeniesienie prawa ochronnego na znak towarowy w przypadku zgłoszenia znaku towarowego przez nielojalnego agenta lub przedstawiciela (art. 161 pwp).

Natomiast nowością jest regulacja zawarta w art. 479122 kpc dopuszczająca możliwość wytoczenia powództwa wzajemnego w sprawach o naruszenie prawa do znaku towarowego lub wzoru przemysłowego, jeżeli obejmuje żądanie unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy lub obejmuje żądanie unieważnienia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego. Uprzednio wygaśnięcie lub unieważnienie prawa wyłącznego było jedynie w zakresie właściwości Urzędu Patentowego RP, lub Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) dla unijnych znaków towarowych oraz wzorów wspólnotowych. Na gruncie obecnie obowiązującej regulacji pozwany może wybrać, czy w przypadku, gdy jego zdaniem istnieją przesłanki do unieważnienia lub wygaszenia praw rozpocznie procedurę przed właściwym urzędem albo wytoczy powództwo wzajemne.

Sprawy o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych

W skład zakresu innych prawa na dobrach niematerialnych wchodzą:

  1. prawa sui generis do baz danych regulowane ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 386);
  2. prawa wyłączne do odmian roślin regulowane ustawą z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 213);
  3. prawa do firm uregulowane w art. 432 – art. 4310 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.) (kc);
  4. prawa do nazw domen internetowych;
  5. prawa do dóbr osobistych w zakresie nazwiska Fryderyka Chopina i jego wizerunku na podstawie ustawy z dnia 3 lutego 2001 r. o ochronie dziedzictwa Fryderyka Chopina (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1578).

Sprawy dotyczące nieuczciwej konkurencji

Objęcie spraw dotyczących nieuczciwej konkurencji jako spraw z zakresu własności intelektualnej wynika z art. 1 ust. 2 Konwencji Paryskiej z dnia 20 marca 1883 r. o ochronie własności przemysłowej, w której wskazano, że przedmiotem ochrony własności przemysłowej jest również zwalczanie nieuczciwej konkurencji oraz art. 2 pwp, który stanowi, że zwalczanie nieuczciwej konkurencji reguluje odrębna ustawa, czyli ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1913 z późn. zm.) (uznk).

Sporne natomiast jest, czy sprawy o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji obejmują także roszczenia przewidziane w ustawie z dnia 21 kwietnia 2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji (Dz. U. poz. 1132) ze względu na to, że wspomniana ustawa należy do tej części szeroko rozumianego prawa konkurencji, która ma podłoże publicznoprawne. Ma ona jednak szczególny charakter, albowiem stanowi element wdrażania prawa antymonopolowego w trybie prywatnym (private enforcement). Między uznk a ustawą o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji zachodzi stosunek krzyżowania. Co do zasady prawo konkurencji chroni wolność konkurencji, a uznk chroni uczciwość konkurencji natomiast mogą istnieć czyny będące zarówno czynami nieuczciwej konkurencji jak i stanowiącymi naruszenie prawa konkurencji.

Przykładem czynu nieuczciwej konkurencji nienaruszającego prawa konkurencji jest naśladownictwo produktu (art. 13 uznk). Natomiast narzucanie niesłusznych (rażąco wysokich) cen przez podmiot praw wyłącznych narusza prawo konkurencji choć nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji.

Porozumienie (zmowa) ograniczające konkurencję poprzez ustalenie cen i innych warunków sprzedaży poniżej kosztów wytworzenia w celu eliminacji konkurenta niebiorącego udziału w porozumieniu narusza prawa konkurencji oraz art. 15 ust. 1 pkt 1 uznk. Co więcej, w sytuacji zbiegu norm prawnych, możliwe jest także dochodzenie łącznie roszczeń: odszkodowawczych (private enforcement) oraz pozostałych, przewidzianych w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, do których nie ma zastosowania art. 18 § 1a uznk.

Podsumowując rozważania w tym zakresie, doktryna przychyla się do stanowiska, że sprawami własności intelektualnej są również sprawy wynikające z ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji. Co więcej, w ramach postępowania w sprawach własności intelektualnej powinny być rozpoznawane również te sprawy, w których roszczenia odszkodowawcze z ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji nie mają żadnego związku z prawami wyłącznymi ponieważ także w tych przypadkach spór dotyczy ochrony uczciwości konkurencji. Oznacza to również objęcie kognicją sądów IP spraw o roszczenia odszkodowawcze konsumentów, wywiedzione z ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji.

Dotychczasowa praktyka XXII Wydziału Własności Intelektualnej Sądu Okręgowego w Warszawie[2] wskazuje, że sprawy z ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji były przyjmowane do rozpoznania bez wszczynania sporów kompetencyjnych. Według stanu na dzień 15 lipca 2021 r. były to trzy sprawy dotyczące kwestii zbyt wysokich opłat licencyjnych za korzystanie z przedmiotów praw wyłącznych, w relacjach między przedsiębiorcami, związane z wykorzystania pozycji dominującej[3].

Wobec, takiej interpretacji spraw dotyczących nieuczciwej konkurencji należy również do katalogu tych spraw dołączyć sprawy o:

  1. ustalenie nieważności czynności prawnej,
  2. zapłatę albo
  3. ukształtowanie stosunku prawnego w następstwie wyzysku

– będące następstwem czynności związanych z antykonkurencyjnym porozumieniem lub wykorzystywaniem pozycji dominującej.

Do spraw własności intelektualnej nie należą natomiast sprawy związane z publikacjami prasowymi i działalnością dziennikarską, jeżeli między powodem i pozwany nie ma stosunku konkurencji, czyli np. w sytuacji, gdy pozwanym jest wydawca czasopisma a powodem przedsiębiorca uznający, że publikacja prasowa zawiera treści zniesławiające. Zatem do sądów IP nie będą kierowane sprawy o publikację sprostowania prasowego.

Poza zakresem kognicji sądów własności intelektualnej pozostają również sprawy związane z ustawą z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2070) oraz naruszające zbiorowe interesy konsumenta.

Sprawy dotyczące dóbr osobistych podlegających komercjalizacji

Kwestia objęcia zakresem kognicji sądów własności intelektualnej dóbr osobistych podlegających komercjalizacji budzi najwięcej wątpliwości. Początkowo proponowane było, aby zamieszczenie w ustawie wprost wskazania, że sprawy własności intelektualnej dotyczą roszczeń wynikających z ekonomicznej eksploatacji nazwiska, pseudonimu, firmy, nazwy, wizerunku (w tym audialnego), maski artystycznej, renomy, innych wytworów intelektu, imprezy artystycznej, kulturalnej lub sportowej oraz oznaczeń i dóbr indywidualizujących lub identyfikujących osobę lub jej przedsiębiorstwo. Jednak ustawodawca zdecydował się na posłużenie bardziej ogólnym wskazaniem z wyszczególnieniem jedynie celu wykorzystania dobra osobistego w postaci indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług. Jak wskazuje się w doktrynie, aspekt komercjalizacji należy odnieść do „wykorzystania dobra, a nie do skutku, który w związku z jego wykorzystaniem nastąpił”[4].

Przepisy o ochronie dóbr osobistych podlegających komercjalizacji nie odnoszą się do sytuacji, np. w której:

  1. doszło do publikacji w prasie zdjęcia ofiar wypadków drogowych, naruszając w ten sposób wizerunek i kult pamięci osoby zmarłej – pomimo, iż działania tego typu służą wzrostowi zainteresowania artykułem, jednak nie mają nic wspólnego z problemem komercjalizacji. Zagadnienie komercjalizacji odnosi się do tych sytuacji, w których to wizerunek ma wartość ekonomiczną sam w sobie, a nie jedynie w kontekście, w jakim występuje;
  2. doszło do publikacji w prasie wizerunku znanej osoby (której wizerunek może mieć wartość ekonomiczną), która narusza jej prawo do prywatności lub intymności (np. zdjęcia celebrytów w sytuacjach prywatnych, których nie zamierzali ujawnić publiczności – nawet jeżeli publikacja takich zdjęć zwiększy sprzedaż tytułu prasowego, to nie występuje tu problem komercjalizacji rozumianej jako eksploatacja dobra osobistego w kontekście ekonomicznym, a naruszenie sfery prywatności.

Jeżeli więc z pisma procesowego wynika, że powód dąży do ochrony dobra osobistego jedynie w sferze interesów niemajątkowych, to sprawa pozostaje poza zakresem kognicji sądu własności intelektualnej. Jeżeli jednak powód będzie dochodził również roszczeń majątkowych, to sprawa podlega kognicji sądu własności intelektualnej.

Sprawy dotyczące naruszenia dóbr osobistych w sferze działalności artystycznej, naukowej, wynalazczej, racjonalizatorskiej

Odnosząc się do ochrony związanej z interesem niemajątkowym wynikającymi z procesu twórczego, ochrona ta udzielana jest w ramach konstrukcji dóbr osobistych wynikającej z art. 23 kc i dotyczy w szczególności samego procesu twórczego, metodyki pracy, indywidulanego stylu, a nawet światopoglądu artystycznego. Twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska odnosi się do wszystkich dóbr osobistych związanych z twórczością, czyli obejmuje prawa osobiste twórcy określone w upapp oraz pwp, ale także etap poprzedzający stworzenie dzieła w postaci spraw dotyczących:

  1. stylu twórczego;
  2. pierwszeństwa odkryć naukowych;
  3. nierzetelnej krytyki metod pracy naukowej lub twórczej;
  4. nieuzasadnione przypisywanie inspiracji twórczością innych osób i inne podobne sytuacje, w których przedmiotem naruszenia jest przede wszystkim twórczość jako proces lub zbiór dokonań, a nie sama w sobie osoba twórcy.

W monografii zwraca się uwagę na korzyści wynikające z utworzenia wyspecjalizowanego sądownictwa:

  1. skuteczności instytucjonalnej wymiaru sprawiedliwości, z tego względu, iż „sędziowie zajmujący się daną dziedziną są skupieni na rozwijaniu dotyczącej jej wiedzy specjalistycznej. W zbliżonych sprawach nie muszą poświęcać czasu na dotarcie do takiego punktu wiedzy, który umożliwia wydanie trafnego orzeczenia. Efekt sprawności rozciąga się na inne sądy, z kolei w których sprawy te nie są rozpoznawane, ponieważ inni sędziowie nie muszą inwestować czasu w rozwój wspomnianej wiedzy specjalistycznej. Im bardziej sprawy są czasochłonne i skomplikowane (jak na przykład te dotyczące unieważnienia patentu), tym efekt tej ulgi jest większy”[5];
  2. specjalizacja prowadzi do zwiększenia dokładności (rzetelności i adekwatności) rozstrzygnięć sądowych, przez co należy rozumieć zapewnienie spójności przepisu prawnego z polityką ponieważ „Każde kolejne rozstrzygnięcie – poprzedzone wcześniejszymi, wymagającymi coraz mniej czasochłonnych przygotowań – ma szanse na coraz większy poziom adekwatności”[6];
  3. specjalizacja zapewnia większą jednolitość i stabilność orzecznictwa, dzięki czemu uczestnicy obrotu łatwiej mogą przewidzieć konsekwencje swoich działań. To w dalszej kolejności może wpływać na zmniejszenie liczby spraw, ponieważ im większy stopień prawdopodobieństwa przewidzenia danego rozstrzygnięcia, tym większa szansa na zastosowanie alternatywnych metod rozwiązywania sporu, na przykład mediacji.

Monografia sygnalizuje także wady specjalizacji sądów, niemniej w ocenie Autora omawianej monografii, „za specjalizacją przemawia zwłaszcza znaczący wzrost gospodarki cyfrowej, który może generować więcej sporów mających u podłoża wytwory intelektu, niż ma to miejsce w przypadku gospodarki tradycyjnej”.[7]

Wydaje się, iż do tej pory nie osiągnięto zakładanych celów wyznaczonych sądom IP. Pomimo rocznego okresu funkcjonowania tych sądów wciąż w różny sposób rozstrzygane są podobne sprawy przez sądy IP z innych miast np. dotyczące opłat sądowych czy określania wysokości wpisu sądowego. Zupełną niewidomą są decyzje w zakresie wniosków o zabezpieczenie środków dowodowych[8]. W naszej opinii warto sięgnąć do omawianej monografii w przypadku wątpliwości w tzw. sprawach granicznych, gdy kognicja sądów nie jest do końca oczywista. Zawarte w monografii wskazówki i nawiązania do prac legislacyjnych, mogą dostarczyć argumentacji, gdy sąd IP będzie miał wątpliwości co do przyjęcia danej sprawy do rozstrzygnięcia. Jeżeli potrzebujesz pomocy przy prowadzeniu sporu z zakresu własności intelektualnej pamiętaj o przymusie adwokacko – radcowsko – rzecznikowskim, o który pisaliśmy tu. Zapraszamy do kontaktu.

Photo by jean wimmerlin on Unsplash
[1] Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 stycznia 2017 r. w sprawie powołania Zespołu do spraw opracowania koncepcji utworzenia sądów własności intelektualnej, Dz.Urz. MS 2017, poz. 1, znowelizowane w zakresie składu osobowego zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 czerwca 2018 r. zmieniającym zarządzenie w sprawie powołania Zespołu do spraw opracowania koncepcji utworzenia sądów własności intelektualnej, Dz.Urz. MS 2018, poz. 188.
[2] Jednego z 5 specjalistycznych sądów w zakresie własności intelektualnej.
[3] Sprawy o sygn. akt XXII GW 204/21, XXII GW 195/21,XXII GW 196/21.
[4] A. Gołaszewska [w:] T. Szanciło (red.), Kodeks postępowania cywilnego, s. 1720.
[5] Tak K. Kurosz https://inp.pan.pl/ksiazki/sad-wlasnosci-intelektualnej-struktura-kognicja-i-prymat-wlasciwosci/ str. 35
[6] Ibidem str. 35.
[7] Ibidem str. 36.
[8]Podobne opinie prezentuje A. Krzyżanowska, Sądy własności intelektualnej nie przyniosły zmiany w tempie prowadzonych spraw, Rzeczpospolita 30 kwietnia 2021 r., https://www.rp.pl/sady-i-trybunaly/art154051-sady-wlasnosci-intelektualnej-nie-przyniosly-zmiany-w-tempie-prowadzonych-spraw [dostęp 27.09.2021].
Udostępnij