instytucje finansowe i płatnicze, fintech-y w zakresie open banking

Wspieramy banki, instytucje finansowe i płatnicze w zakresie prawa IT, ochrony danych osobowych, własności intelektualnej, marketingu oraz open banking.

Co robimy?

• opracowanie umów wdrożenia IT, serwisu i utrzymania (SLA)
• opracowanie umów licencji oprogramowania dla instytucji finansowych
• pomoc w procesie negocjacji i aneksowania tych umów
• opracowanie koncepcji i analizę prawną materiałów marketingowych
• pomoc w zakresie ochrony danych osobowych, tajemnic zawodowych i tajemnicy bankowej
• analizę prawnych aspektów bezpieczeństwa systemów IT w sektorze finansowym
• opinie prawne w zakresie rozporządzenia RODO

Dlaczego warto skorzystać z naszych usług?

• skuteczna ochrona własności intelektualnej w branży fintech wymaga znajomości nowych technologii i jej prawnych aspektów

• wykorzystanie biometrii lub sztucznej inteligencji (AI) w usługach fintech wymaga przeprowadzenia analizy na gruncie ochrony prywatności, a w przyszłości może podlegać nowych regulacjom prawnym dotyczącym AI (projekt rozporządzenia UE, tzw. AI Act)

• cyberbezpieczeństwo w instytucji finansowej stanowi kluczowy priorytet; luki w tym obszarze mogą narazić bank w szczególności na naruszenie tajemnicy bankowej

Czym jest dyrektywa PSD2?

PSD2 to Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego i określa zasady świadczenia usług płatniczych. Potrzeba powstania nowej dyrektywy dotyczącej usług płatniczych wynika z znacznych zmian, które zaszły na rynku płatności detalicznych. Zmiany te dotyczą innowacji technicznych przejawiających się gwałtownym wzrostem liczby płatności elektronicznych i płatności realizowanych za pośrednictwem urządzeń przenośnych oraz pojawieniem się na rynku nowych rodzajów usług płatniczych, co kwestionuje przydatność poprzednich ram prawnych.

Ustawa o usługach płatniczychstanowi implementację dyrektywy PSD2 i określazasady świadczenia usług płatniczych oraz wydawania i wykupu pieniądza elektronicznego. Podmioty świadczące usługi płatnicze to krajowe i unijne instytucje płatnicze.

Lista krajowych instytucji płatniczych dostępna jest w rejestrze prowadzonym przez KNF.

Poza dyrektywą PSD2 i ustawą o usługach płatniczych podstawową regulację sektora bankowego stanowi ustawa – prawo bankowe.

Banki mogą być tworzone jako banki państwowe, banki spółdzielcze lub banki w formie spółek akcyjnych. W Polsce większość banków to banki komercyjne. Jedyny bank państwowy to Bank Gospodarstwa Krajowego.

Czym jest mała instytucja płatnicza i jakie wymogi należy spełnić aby prowadzić małą instytucje płatniczą?

Mała instytucja płatnicza oznacza osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, wpisaną do rejestru dostawców i wydawców pieniądza elektronicznego, prowadzącą działalność w zakresie którejkolwiek z następujących usług płatniczych:

1. przyjmowania wpłat gotówki i dokonywania wypłat gotówki z rachunku płatniczego oraz wszelkich działania niezbędne do prowadzenia rachunku;

2. wykonywani transakcji płatniczych, w tym transferu środków pieniężnych na rachunek płatniczy u dostawcy użytkownika lub u innego dostawcy

3. wykonywania transakcji płatniczych wskazanych w pkt 2 powyżej, w ciężar środków pieniężnych udostępnionych użytkownikowi z tytułu kredytu,

4. wydawania instrumentów płatniczych;

5. umożliwiania akceptowania instrumentów płatniczych oraz wykonywania transakcji płatniczych, zainicjowanych instrumentem płatniczym płatnika przez akceptanta lub za jego pośrednictwem, polegających w szczególności na obsłudze autoryzacji, przesyłaniu do wydawcy instrumentu płatniczego lub systemów płatności zleceń płatniczych płatnika lub akceptanta, mających na celu przekazanie akceptantowi należnych mu środków, z wyłączeniem czynności polegających na rozliczaniu i rozrachunku tych transakcji w ramach systemu płatności w rozumieniu ustawy o ostateczności rozrachunku (acquiring);

6.  świadczenia usługi przekazu pieniężnego;

Mała instytucja płatnicza nie może prowadzić działalności w zakresie następujących usług płatniczych:

1.     świadczenia usługi inicjowania transakcji płatniczej;

2.     świadczenia usługi dostępu do informacji o rachunku.

Co to jest fintech?

Fintech to technologie finansowe, czyli innowacje technologiczne w sektorze gospodarki z branży finansowej. Fintechami nazywane są również firmy, które oferują innowacyjne rozwiązania innowacyjne dotyczące instrumentów finansowych oraz usług finansowych.

Przykładami fintechów są BLIK, PayU, AutoPay. 

Co to jest open banking?

Totermin odnoszący się do usług sektora finansowego, opartych o otwarte interfejsy programistyczne (API), umożliwiające innym podmiotom (Third Party Provider – TPP) budowę aplikacji i serwisów wykorzystujących dane lub usługi udostępnianie przez instytucje finansowe.

Czym jest bank i jak można założyć bank?

Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym. Wobec tego bank nie może być prowadzony przez osobę fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą.

Wyrazy “bank” lub “kasa” mogą być używane w nazwie oraz dla określenia działalności lub reklamy wyłącznie banku.

Banki mogą być tworzone jako banki państwowe, banki spółdzielcze lub banki w formie spółek akcyjnych.

Utworzenie banku może nastąpić, jeżeli:

1. zostało zapewnione wyposażenie banku w:

• fundusze własne, których wielkość powinna być dostosowana do rodzaju czynności bankowych przewidzianych do wykonywania i rozmiaru zamierzonej działalności,
• pomieszczenia posiadające odpowiednie urządzenia techniczne, należycie zabezpieczające przechowywane w banku wartości, z uwzględnieniem zakresu i rodzaju prowadzonej działalności bankowej;

2.założyciele dają rękojmię ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem, osoby przewidziane do objęcia w banku stanowisk członków rady nadzorczej oraz zarządu spełniają wymogi określone w ustawie prawo bankowe;

3.przedstawiony przez założycieli plan działalności banku na okres co najmniej trzyletni wskazuje, że działalność ta będzie bezpieczna dla środków pieniężnych gromadzonych w banku.

Marketing usług bankowych i usług finansowych

Reklamy usługi finansowej instytucji finansowych są bardziej restrykcyjnie regulowane niż reklamy innych podmiotów, których branże nie podlegają tak ścisłym regulacjom. Marketing bankowy podlega ścisłym regulacjom również ze względu na to, że bank jest instytucją zaufania publicznego.

W szczególności zasady komunikacji w zakresie działalności banku dotyczącej udzielania kredytu konsumenckiego została szczegółowo uregulowana w ustawie o kredycie konsumenckim.

Kredytodawca lub pośrednik kredytowy w reklamach dotyczących kredytu konsumenckiego zawierających dane dotyczące kosztu kredytu konsumenckiego, w szczególności stopę oprocentowania, podaje konsumentowi w sposób jednoznaczny, zrozumiały i widoczny:

1.stopę oprocentowania kredytu łącznie z informacją o tym, czy jest to stopa stała, zmienna czy też zastosowanie mają obydwie te stopy; informacje te podaje się wraz z wyodrębnieniem opłat uwzględnianych w całkowitym koszcie kredytu;

2.całkowitą kwotę kredytu;

3.rzeczywistą roczną stopę oprocentowania.

Kredytodawca lub pośrednik kredytowy, w stosownych przypadkach, dodatkowo podaje konsumentowi:

1.czas obowiązywania umowy;

2.całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta oraz wysokość rat;

3.cenę towaru lub usługi oraz kwotę wszystkich zaliczek w przypadku umowy o kredyt przewidującej odroczenie płatności.

Jeżeli do zawarcia umowy o kredyt konsumencki, na warunkach określonych w reklamie, niezbędne jest zawarcie umowy dodatkowej, w szczególności umowy ubezpieczenia, a kosztu takiej umowy nie można z góry określić, kredytodawca lub pośrednik kredytowy podaje konsumentowi w sposób jednoznaczny, zrozumiały i widoczny informację o tym obowiązku wraz z rzeczywistą roczną stopą oprocentowania.

Wytyczne w zakresie reklamy produktów bankowych zawarte są także w zasadach reklamowania usług bankowych Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) oraz w Dobrych Praktykach w zakresie standardów reklamowania kredytu konsumenckiego Związku Banków Polskich (ZBP).

Jaki organ sprawuje kontrolę nad prowadzeniem reklamy przez banki?

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKIK) jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów. Prezes UOKIK jest organem odpowiedzialnym w zakresie przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję oraz praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów.

Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami zachowanie przedsiębiorcy, w szczególności:

1.naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji;

2.nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej konkurencji;

3.proponowanie konsumentom nabycia usług finansowych, które nie odpowiadają potrzebom tych konsumentów ustalonym z uwzględnieniem dostępnych przedsiębiorcy informacji w zakresie cech tych konsumentów lub proponowanie nabycia tych usług w sposób nieadekwatny do ich charakteru.

Pozyskiwanie przez bank nowych klientów poprzez oferowanie im produktów nieodpowiednich do ich potrzeb, czy sytuacji materialnej.

Ochrona zbiorowych interesów konsumentów przewidziana w ustawie nie wyłącza ochrony wynikającej z innych ustaw, w szczególności z przepisów o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym i przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Czym jest instytucja finansowa?

Instytucja finansowa to przedsiębiorstwo inne niż instytucja i inne niż spółka holdingowa działająca wyłącznie w sektorze przemysłowym, którego podstawową działalnością jest nabywanie pakietów akcji lub wykonywanie jednego lub większej liczby rodzajów działalności wymienionych w pkt 2-12 i pkt 15 załącznika I do dyrektywy 2013/36/UE.

Pojęcie to obejmuje firmy inwestycyjne, finansowe spółki holdingowe, finansowe spółki holdingowe o działalności mieszanej, inwestycyjne spółki holdingowe, instytucje płatnicze, a także spółki zarządzania aktywami, nie obejmuje jednak ubezpieczeniowych spółek holdingowych i ubezpieczeniowych spółek holdingowych prowadzących działalność mieszaną.