Spis treści
Mediacja w sprawach karnych
Sprawy karne z zakresu własności intelektualnej nadające się do mediacji najczęściej obejmują:
- przywłaszczenie cudzego autorstwa,
- zgłoszenie cudzego wynalazku, wzoru lub topografii,
- ujawnienie informacji o cudzych wynalazkach, wzorach, topografiach,
- oznaczanie towarów podrobionym znakiem towarowym,
- niezgodne z prawdą posługiwanie się informacjami o istnieniu ochrony prawnej,
- rozpowszechnianie utworu bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy,
- zniekształcenie utworu,
- rozpowszechnianie utworu bez pozwolenia,
- nielegalne utrwalanie oraz zwielokrotnianie przedmiotów praw autorskich i praw pokrewnych,
- paserstwo w zakresie praw autorskich i praw pokrewnych,
- naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa,
- karalne naśladownictwo
Mediacja karna w postępowaniu przygotowawczym
W sprawach karnych organem „otwierającym” drogę mediacji jest organ procesowy. Na etapie postępowania przygotowawczego racjonalne jest, gdy organ:
- procesowy widzi możliwość sformułowania wniosku o warunkowe umorzenie postępowania,
- w przypadku przestępstw ściganych na wniosek, gdy dzięki mediacji konflikty są łagodzone na tyle ze pokrzywdzony nie złoży wniosku bądź wycofa złożony wniosek,
- w przypadku umorzenia absorpcyjnego regulowanego art. 11 kpk
Dobrowolność
Udział oskarżonego i pokrzywdzonego w postępowaniu mediacyjnym jest dobrowolny. Zgodę na uczestniczenie w postępowaniu mediacyjnym odbiera organ kierujący sprawę do mediacji lub mediator, po wyjaśnieniu oskarżonemu i pokrzywdzonemu celów i zasad postępowania mediacyjnego i pouczeniu ich o możliwości cofnięcia tej zgody aż do zakończenia postępowania mediacyjnego.
Kto może być mediatorem w sprawach karnych?
Postępowania mediacyjnego nie może prowadzić osoba, co do której w sprawie zachodzą okoliczności określone w art. 40 i art. 41 § 1 kpk (np. jest małżonkiem strony lub pokrzywdzonego albo ich obrońcy, pełnomocnika lub przedstawiciela, brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia lub wydał zaskarżone zarządzenie, brał udział w sprawie jako prokurator, obrońca, pełnomocnik, przedstawiciel ustawowy strony, albo prowadził postępowanie przygotowawcze) a także czynny zawodowo sędzia, prokurator, asesor prokuratorski, a także aplikant wymienionych zawodów, ławnik, referendarz sądowy, asystent sędziego, asystent prokuratora oraz funkcjonariusz instytucji uprawnionej do ścigania przestępstw.
Zakaz przesłuchania mediatora
Mediator nie może być przesłuchiwany w charakterze świadka co do faktów, o których dowiedział się od oskarżonego lub pokrzywdzonego prowadząc postępowanie mediacyjne, z wyłączeniem informacji o przestępstwach, o których mowa w art. 240 § 1 Kodeksu karnego.
Inicjatywa prowadzenia mediacji
Sąd lub referendarz sądowy, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator lub inny organ prowadzący to postępowanie, może z inicjatywy lub za zgodą oskarżonego i pokrzywdzonego skierować sprawę do instytucji lub osoby do tego uprawnionej w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego między pokrzywdzonym i oskarżonym.
Wniosek o mediacje w sprawie karnej może złożyć pokrzywdzony, podejrzany lub oskarżony.
Okres mediacji
Postępowanie mediacyjne w sprawach karnych nie powinno trwać dłużej niż miesiąc, a jego okresu nie wlicza się do czasu trwania postępowania przygotowawczego.
Jeżeli postępowanie mediacyjne nie zostało ukończone w terminie miesiąca, a uczestnicy wyrażają wolę kontynuowania postępowania mediacyjnego, mediator niezwłocznie sporządza i przedstawia organowi, który skierował sprawę do postępowania mediacyjnego, informację o stanie postępowania mediacyjnego, wskazując przyczyny bezskutecznego upływu terminu.
W uzasadnionych przypadkach organ, który skierował sprawę do postępowania mediacyjnego, na wniosek mediatora, może przedłużyć termin, na czas niezbędny do zakończenia postępowania mediacyjnego.
Udostępnienie akt sprawy
Mediatorowi udostępnia się akta sprawy w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania mediacyjnego.
Mediatorowi nie udostępnia się materiałów zawartych w aktach sprawy, na które rozciąga się obowiązek zachowania w tajemnicy informacji niejawnych albo zachowania tajemnicy związanej z wykonywaniem zawodu lub funkcji, materiałów dotyczących stanu zdrowia oskarżonego, opinii o oskarżonym, danych o jego karalności oraz pozwalających na ustalenie tożsamości świadka przesłuchanego w trybie art. 184 kpk, których ujawnienie pokrzywdzonemu mogłoby mieć wpływ na odpowiedzialność karną innych oskarżonych w tej sprawie nieuczestniczących w postępowaniu mediacyjnym.
Udostępnienie akt sprawy mediatorowi może nastąpić poprzez:
- umożliwienie bezpośredniego zapoznania się z aktami w obecności upoważnionego pracownika organu prowadzącego postępowanie,
- wydanie kopii dokumentów z akt sprawy,
- zezwolenie na sporządzenie odpisów z akt sprawy
Poufność
Mediator przechowuje odpisy, kopie oraz notatki z akt sprawy w sposób uniemożliwiający zapoznanie się z nimi osobom postronnym i po zakończeniu postępowania mediacyjnego zwraca je organowi, który skierował sprawę do postępowania mediacyjnego.
Ograniczenia co do miejsca mediacji
Postępowania mediacyjnego nie przeprowadza się w lokalu zajmowanym przez uczestników lub ich rodziny ani w budynkach organów uprawnionych do skierowania sprawy do postępowania mediacyjnego. W uzasadnionych przypadkach, za zgodą uczestników, można przeprowadzić postępowanie mediacyjne w lokalu zajmowanym przez uczestników lub ich rodziny.
Mediacja pośrednia
Jeżeli nie jest możliwe bezpośrednie spotkanie oskarżonego z pokrzywdzonym, mediator może przeprowadzić postępowanie mediacyjne w sposób pośredni, przekazując każdemu z nich informacje, propozycje i stanowisko dotyczące zawarcia ugody i jej treści zajmowane przez innego uczestnika.
Przebieg mediacji karnej
Mediator po otrzymaniu postanowienia o skierowaniu sprawy do instytucji lub osoby do tego uprawnionej w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego:
- niezwłocznie nawiązuje kontakt z oskarżonym i pokrzywdzonym, ustalając termin i miejsce spotkania z każdym z nich,
- przeprowadza z oskarżonym i pokrzywdzonym, w dogodnym dla nich miejscu i czasie, indywidualne lub wspólne spotkania wstępne, podczas których wyjaśnia oskarżonemu i pokrzywdzonemu cele i zasady postępowania mediacyjnego, a także poucza ich o możliwości cofnięcia zgody na uczestniczenie w postępowaniu mediacyjnym aż do jego zakończenia oraz odbiera od oskarżonego i pokrzywdzonego zgodę na uczestniczenie w postępowaniu mediacyjnym, jeżeli nie odebrał jej organ kierujący sprawę do mediacji,
- przeprowadza spotkanie mediacyjne z udziałem oskarżonego i pokrzywdzonego w miejscu i czasie dogodnym dla uczestników,
- pomaga w sformułowaniu treści ugody między oskarżonym i pokrzywdzonym, informując ich możliwości nadania ugodzie klauzuli wykonalności co pozwala na egzekucje ugody w drodze egzekucji cywilnej,
- sprawdza wykonanie zobowiązań wynikających z zawartej ugody
Sprawozdanie
Po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego mediator niezwłocznie sporządza pisemne sprawozdanie z wyników postępowania mediacyjnego i przedstawia je organowi, który skierował sprawę do postępowania mediacyjnego.
Sprawozdanie powinno zawierać:
- sygnaturę sprawy,
- imię i nazwisko mediatora lub nazwę instytucji powołanej do przeprowadzenia postępowania mediacyjnego,
- informację o wynikach postępowania mediacyjnego,
- podpis mediatora
Instytucja lub osoba do tego uprawniona sporządza, po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego, sprawozdanie z jego wyników. Do sprawozdania załącza się ugodę podpisaną przez oskarżonego, pokrzywdzonego i mediatora, jeżeli została zawarta.
Koszty mediacji w sprawach karnych
Koszty mediacji w sprawach karnych reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym.
W sprawach karnych koszty mediacji (wynagrodzenie mediatora i zwrot wydatków związanych z przeprowadzeniem mediacji) ponosi Skarb Państwa i wynoszą one:
- wynagrodzenie mediatora w wysokości 240 zł jako należność zryczałtowana za przeprowadzenie postępowania mediacyjnego;
- wydatki mediatora:
- przejazdy w wysokości określonej w przepisach dotyczących wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju,
- wynajem pomieszczenia na mediację, w wysokości nieprzekraczającej 70 zł za jedno spotkanie mediacyjne,
- korespondencja, w zryczałtowanej wysokości 30 zł
Karnoprawne konsekwencje mediacji i ugody
Zawarta w wyniku mediacji ugoda nie kończy postępowania karnego. W sprawie z oskarżenia publicznego ugoda zawarta przed mediatorem stanowi dokument zawierający jedynie zgodne deklaracje stron co do sposobu zakończenia sprawy, ale nie ma mocy prawnej. W takiej sprawie zostanie wydany wyrok przez sąd ale sąd bierze pod uwagę treść ugody. W sprawie z oskarżenia prywatnego mediacja może być alternatywą obowiązkowego posiedzenia pojednawczego prowadzonego przez sąd przed rozprawą główną.
Dlaczego warto skorzystać z naszych usług?
- mamy ponad 20 lat doświadczenia w doradztwie z zakresu własności intelektualnej,
- unikasz ryzyka prowadzenia mediacji przez mediatora nieznającego się na materii sprawy oraz zawarcia ugody sprzecznej z prawem
