Dzisiaj, 7 lipca obchodzimy Światowy Dzień Czekolady. Co prawda, w naszej kancelarii święto czekolady przypada codziennie, jednak z okazji tego ważnego dnia, warto zastanowić się, co wspólnego ma czekolada z własnością intelektualną. Bardzo wiele!
Na rynku spotkać można rozmaite „czekoladowe” prawa własności intelektualnej, czy też dobra nimi chronione, np.:
- wzory przemysłowe, chroniące np. określony wzór tabliczki czekolady lub kształt czekoladki i układ wytłoczonych na niej napisów – takie wzory przysługują np. rodzimej firmie Wawel,
- znaki towarowe, np. trójwymiarowy kształt batona KitKat, należący do Nestle, czy fioletowy kolor opakowania czekolad Milka firmy Kraft Foods,
- a także wynalazki chronione patentami (!) – Politechnice Łódzkiej do 2013 r. przysługiwał patent na czekoladę o recepturze zawierającej liofilizowane żywe kultury bakterii fermentacji mlekowej, a Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu czeka na rozpatrzenie wniosku o patent na czekoladę probiotyczną z dereniem; patentem chronić można także sposób wytwarzania czekolady – Szwajcar Rodolphe Lindt (nazwisko brzmi znajomo?) jako pierwszy opracował metodę „konszowania”, osiągając delikatną i gładką konsystencję czekolady, jego metoda została opatentowana w 1879 roku,
- włoska Cioccolato di Modica, czyli czekolada z sycylijskiej miejscowości Modica jest zaś chronionym oznaczeniem geograficznym.
Spis treści
wzory przemysłowe
O tym, czym jest wzór przemysłowy i o tym, że warto rejestrować „nową i posiadającą indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadaną mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, fakturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację” można przeczytać tutaj. Co ciekawe, prawo własności intelektualnej chroni „design” także wtedy, gdy nie został zgłoszony do urzędu patentowego. O tym jak chronione są niezarejestrowane wzory przeczytasz tu.
W czekoladowym świecie możemy znaleźć sporo przykładów ochrony opakowań czy kształtów gotowych wyrobów, chronionych prawami z rejestracji wzorów przemysłowych:

https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/search/pwp-details/Wp.29748?lng=pl

https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/search/pwp-details/Wp.22236

https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/search/pwp-details/Wp.23085?lng=pl

https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/search/pwp-details/Wp.23088
znaki towarowe
Znakiem towarowym nie musi być tylko słowo, czy grafika. Od pewnego czasu może nim być także kształt czy kolor. Czekoladowi marketingowcy wiedzą o tym i chętnie korzystają z praw własności intelektualnej do budowania rozpoznawalności i wartości marki.
Firma Nestle zarejestrowała jako znak towarowy trójwymiarowy kształt batonów KitKat.

Nr zgłoszenia 002097376, https://euipo.europa.eu/eSearch/#details/trademarks/002097376
Z kolei, dobrze znanym przypadkiem zarejestrowania koloru jako znaku towarowego, nie tylko w czekoladowym świecie, jest fioletowy kolor opakowań czekolad Milka, zastrzeżony przez formę Kraft Foods.

Numer zgłoszenia 000031336, https://euipo.europa.eu/eSearch/#details/trademarks/000031336
Co ciekawe, także slogan reklamowy może uzyskać ochronę jako znak towarowy – pisaliśmy o tym tu:.
W bazach urzędów patentowych można znaleźć takie smaczne hasła jak:
- CZEKOLADA MOJA MIŁOŚĆ https://www.tmdn.org/tmview/#/tmview/detail/PL500000000362572
- DOVE,WIĘCEJ NIŻ CZEKOLADA https://www.tmdn.org/tmview/#/tmview/detail/PL500000000196211
- M & M’ S TA CZEKOLADA MLECZNA ROZPŁYWA SIĘ W TWOICH USTACH, A NIE W TWOICH RĘKACH https://www.tmdn.org/tmview/#/tmview/detail/PL500000000106834
wynalazki i patenty
Wydawać by się mogło, że patenty są raczej niedostępne dla branży czekoladowej, jednak nic bardziej mylnego. Patentem mogą być chronione metody otrzymywania wyrobów czekoladowych, a także receptury czekolady:
- Patent na czekoladę przeznaczoną zwłaszcza do zapobiegania niedoborom witamin i/lub niedoborom składników mineralnych oraz wynikającym z nich konsekwencjom zdrowotnym https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/search/pwp-details/P.426139?lng=pl
- Patent na czekoladę i sposób wytwarzania czekolady charakteryzującej się tym, że dodatkowo zawiera liofilizowane żywe kultury bakterii fermentacji mlekowej (prawo wygasło w 2013 r. https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/search/pwp-details/P.366273?lng=pl
- na rozpatrzenie wniosku o przyznanie patentu czeka czekolada probiotyczna z dereniem i sposób wytwarzania czekolady probiotycznej https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/search/pwp-details/P.432713?lng=pl
- Patent na sposób wytwarzania wyrobów z czekolady https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/search/pwp-details/P.419053?lng=pl
- Patent na czekoladę do powlekania masy lodowej i sposób jej wytwarzania https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/search/pwp-details/P.422120?lng=pl
a także urządzenia stosowane w przemyśle czekoladowym

Tunel chłodniczy, zwłaszcza do chłodzenia ciastek powleczonych czekoladą https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/search/pwp-details/P.389260?lng=pl

Walec formujący do wykonywania rdzeni produktów spożywczych, zwłaszcza czekolady https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/search/pwp-details/P.428263?lng=pl
chronione oznaczenia geograficzne
Cioccolato di Modica to chronione oznaczenie geograficzne Unii Europejskiej odnoszące się wyłącznie do produktu (czekolady) wytwarzanego z gorzkiej pasty kakaowej z dodatkiem kryształków cukru.

Logo produktu Ciocolatto di Modica
Ciocolatto di Modica jest wytwarzana we włoskiej miejscowości Modica na Sycylii. Proces jej produkcji nie obejmuje m.in. fazy konszowania. Ma smak słodki z nutą gorzkiego, a do jej charakterystycznych cech organoleptycznych należy wrażenie ziarnistości lub chropowatości
czekolady nigdy za mało!
Probiotyczna, czy nie, z dereniem lub bez, mleczna, gorzka, deserowa, …, opatentowana: przyjmujemy wszystkie w każdej ilości!
biała – czyli jaka?
I na koniec pytanie często nurtujące wiele osób: czy czekolada może być biała…?
Tak.
Unia Europejska postanowiła odpowiedzieć na to pytanie już prawie ćwierć wieku temu. Zgodnie z unijną dyrektywą 2000/36/WE z 23. 06. 2000 r odnoszącą się do wyrobów kakaowych i czekoladowych przeznaczonych do spożycia przez ludzi[1], biała czekolada oznacza wyrób otrzymywany z tłuszczu kakaowego, mleka lub z wyrobów mlecznych i cukru, zawierający nie mniej niż 20 % tłuszczu kakaowego i nie mniej niż 14 % suchej masy mlecznej otrzymanej w drodze częściowego lub całkowitego odwodnienia mleka pełnego, mleka częściowo lub całkowicie odtłuszczonego, śmietanki lub ze śmietanki całkowicie lub częściowo odwodnionej, masła lub tłuszczu mlecznego, w którym zawartość tłuszczu jest nie mniejsza niż 3,5 %.
Smacznego!